Ο ΜΩΑΜΕΘ & Η ΕΞΑΠΛΩΣΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ

Προϊσλαμικές θρησκείες και δοξασίες
Στην εποχή της γέννησης του Μωάμεθ, στην Αραβία συνυπήρχαν ο αστικός και ο νομαδικός τρόπος ζωής. Επικρατούσαν διάφορες λατρείες, παγανιστικού τύπου, αναμεμιγμένες με την έντονα διαδεδομένη μονοθεϊστική παράδοση των Εβραίων και Χριστιανών, δημιουργώντας έτσι ένα λατρευτικό μωσαϊκό. Γενικά, η προϊσλαμική αραβική θρησκεία μπορεί να χαρακτηριστεί ως πολυθεϊστική, τουλάχιστον με την έννοια που έχει επικρατήσει σήμερα για τον όρο. Κλασσικοί Άραβες συγγραφείς χαρακτηρίζουν την εποχή αυτή σαν τζαχιλίγια (άγνοια ή βαρβαρότητα).
Στη Μέκκα, για παράδειγμα, λάτρευαν τον Αλλάχ, σαν τον Υπέρτατο Σημιτικό Θεό, καθώς και διάφορες γυναικείες θεότητες που θεωρούνταν κόρες Του. Πολύ δημοφιλής ήταν η Τριάδα που αποτελούνταν απ’ την Αλ-Λατ, την Αλ-Ουζάχ και την Αλ-Μανάτ που αντιπροσώπευαν τον Ήλιο, την Αφροδίτη και την Τύχη αντίστοιχα. Άλλη δημοφιλής Τριάδα περιλάμβανε τον θεό Σελήνη, τη θεά Ήλιο και το θεό που ταυτιζόταν με τον πλανήτη Αφροδίτη. Μέγιστος σ’ αυτή την Τριάδα ήταν ο (αρσενικός) θεός Σελήνη, παρουσιάζοντας έτσι μια άλλη άποψη στις πολικότητες των θεοτήτων - απ’ την συνηθισμένη σε διάφορα πάνθεα - που θέλει τη Σελήνη θηλυκή θεότητα. Κατάλοιπο αυτής της λατρείας, είναι ίσως το γεγονός ότι στα σύμβολα των σύγχρονων μουσουλμανικών χωρών κυριαρχεί η ημισέληνος. Παράλληλα, σε τοπική εμβέλεια παρουσιάζονταν σαν κυρίαρχες ένα πλήθος από θεότητες, σαν όψεις του Θεού-Σελήνη: ο θεός Ιλούμκουχ (Ο Θεός είναι Δύναμη), ο Αμ (Θείος), ο Ουάντ (Αγάπη), ο Σιν [1]. Σαν δεύτερο στοιχείο της Τριάδας εμφανίζονταν η Αφροδίτη, συχνά ονομαζόμενη Αθτάρ. Λατρεύονταν άλλοτε σαν το πρωινό αστέρι (Αυγερινός) κι άλλοτε σαν το βραδινό (Αποσπερίτης).
Στους λαούς της Βόρειας Αραβίας ο θεός στη γενική του σημασία, ήταν ο Ιλ (El) ή αλλιώς Ιλάχ, ενώ - πάλι τοπικά - κυρίαρχη θέση είχαν ο Μπελ (ο Βάαλ, Κύριος) και ο Μπελσαμίν (Κύριος των Ουρανών). Άλλη σημαντική θεότητα του προϊσλαμικού αραβικού χώρου, ήταν η Ρούντα, θηλυκή μορφή του θεού Άρσο, για τον οποίο ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι λατρεύονταν από τους Άραβες τον 5ο αι. π.Χ. Την Τριάδα συμπλήρωνε η όψη του Ήλιου, με πιο συνηθισμένο όνομα το Σαμς. Πλήθος κατώτερων θεοτήτων συμπληρώνουν την παραπάνω Τριάδα, καθεμιά απ’ τις οποίες παρουσιάζονταν με ιδιαίτερο ρόλο και χαρακτηριστικά. Έτσι συμπληρώνεται η Ιερή Ιεραρχία που στη βάση της δεν διαφέρει από αυτήν των σύγχρονων μονοθεϊστικών θρησκειών. Μέσα σ’ αυτό το μωσαϊκό λατρειών, λίγο πριν γεννηθεί ο Μωάμεθ, κάποιοι άνθρωποι διακήρυτταν την αποστασιοποίησή τους απ’ τα υπάρχοντα δόγματα και ομολογούσαν την πίστη τους σ’ έναν μοναδικό Θεό και κυρίως σε μια παγκόσμια Ηθική. Αυτοαποκαλούνταν χανίφ(hanif, πιστοί των πρωταρχικών αξιών). Το δόγμα των χουναφά [2] συνέδεε την πίστη του με το θεϊκό μήνυμα του Αβραάμ, σαν προγενέστερο και συνεπώς πιο έγκυρο απ’ αυτό του Μωυσή (Δεκάλογος) και του Ιησού· επίσης αρνούνταν κάθε επιρροή από εβραίους ή χριστιανούς κληρικούς.
Ο Μωάμεθ
Ο Μωάμεθ ιμπν Αμπντουλλά (Muhammad ibn Abdullah) γεννήθηκε γύρω στο 570 μ.Χ. στη Μέκκα. Ανήκε στην φυλή των Κουρές (Quraysh), σε μια εποχή που το αραβικό στοιχείο ήταν διαιρεμένο σε φυλές - φατρίες που συνέθεταν ένα φεουδαρχικό σύστημα ανάλογο με αυτό της μεσαιωνικής Ευρώπης. Ο πατέρας του είχε ήδη πεθάνει όταν γεννήθηκε, ενώ η μητέρα του, Ανίμα, πέθανε όταν ο Μωάμεθ ήταν μόλις 6 ετών. Τον μεγάλωσε ο παππούς του, Αμπντούλ Μουταλίμπ, άνδρας με τίτλους και ισχυρή επιρροή στην αραβική κοινωνία. Είχε τη θέση του αρχιερέα και είχε αυτοανακηρυχθεί χανίφ. Φαίνεται ότι ο Μωάμεθ επηρεάστηκε απ’ τις δοξασίες του παππού του. Συχνά αποσύρονταν - όπως συνήθιζαν οι χανίφ - σε σπήλαια των βουνών για να προσευχηθεί και να στοχαστεί. Όταν πέθανε ο παππούς του, την κηδεμονία του Μωάμεθ ανέλαβε ο θείος του Αμπού Ταλίμπ. Ο Μωάμεθ έζησε σύμφωνα με τον αστικό τρόπο ζωής, αλλά και με τον νομαδικό. Ταξίδεψε πολύ σαν έμπορος σε καραβάνια. Δημιούργησε τη φήμη ενός ιδιαίτερα τίμιου προσώπου· γι’ αυτό απόκτησε και το παρατσούκλι Αλ-Αμίν (αυτός στον οποίο μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη). Το 596 μ.Χ. παντρεύτηκε την χήρα Καντίγια, 15 χρόνια μεγαλύτερή του. Απέκτησαν πολλά παιδιά απ’ τα οποία επέζησαν τρεις κόρες. Μάλιστα αυτές παντρεύτηκαν τους διαδόχους του (τον 3ο και τον 4ο διάδοχο).
Κατά το 610 μ.Χ., μια νύχτα του Ραμαζανιού [3], σε μία απ’ τις πολλές αποσύρσεις του στο βουνό, ενώ κοιμόταν (ή βρισκόταν σε έκσταση) κάτω απ’ το δέντρο σίντρα [4], παρουσιάστηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ και του είπε: Αφηγήσου! Ο Μωάμεθ απόρησε και τότε ο Γαβριήλ επανέλαβε τρεις φορές: Αφηγήσου [5] στο όνομα του Κυρίου σου που δημιούργησε, δημιούργησε τον άνθρωπο από θρόμβους αίματος [6]. Αφηγήσου! Ο Κύριός σου είναι ο περισσότερο Μεγαλόψυχος όλων, που δίδαξε τον άνθρωπο αυτό που δεν γνωρίζει. Αρχικά με την συμπαράσταση της Καντίγια, ο Μωάμεθ πείστηκε ότι δεν είχε τρελαθεί, αλλά είχε ακούσει ένα θεόσταλτο μήνυμα. Οι αποκαλύψεις συνεχίστηκαν μετά από τρία χρόνια περίπου και άρχισαν να γίνονταν δημοσίως. Έτσι έγινε γνωστή η Διδασκαλία του Μωάμεθ. Αρχικά προκάλεσε συμπάθειες αλλά και εχθρότητες. Κάποια λίγα άτομα (κυρίως φίλοι) προσχώρησαν στη θρησκεία του.
Το 619, πέθαναν η Καντίγια και ο θείος του Αμπού Ταλίμπ. Ο νέος αρχηγός της δυναστείας των Κουρές, ο Αμπού Ζαλ, αποκήρυξε τις ιδέες του Μωάμεθ, ο οποίος δεν απολάμβανε πια την προστασία της φυλής του. Έτσι το 622 ο Μωάμεθ αποχώρησε απ’ την Μέκκα, πραγματοποιώντας την Έξοδό του γνωστή σαν Εγίρα (Hijra), προς την πόλη Γιατρίμπ που αργότερα ονομάστηκε Μεδίνα. Το 622 μ.Χ. αποτέλεσε την αρχή του μουσουλμανικού ημερολογίου που αποτελείται από 12 σεληνιακούς μήνες [7]. Σταδιακά οι μωαμεθανοί πλήθαιναν. Ήδη απ’ το 621 είχαν ασπαστεί τη νέα θρησκεία οι φυλές των Καζράι και των Άου. Μπροστά στις απειλές των Κουρές και άλλων φιλικών τους δυναστειών, ο Μωάμεθ συσπείρωσε δίπλα του όλες της κοινότητες της Μεδίνα (συμπεριλαμβανομένων εβραίων, χριστιανών και χανίφ), δημιουργώντας μια ξέχωρη πολιτική οντότητα, μια νέα πόλη-κράτος με δικό της σύνταγμα και νόμους. Η κίνηση αυτή του Μωάμεθ - καθώς και η Διδασκαλία του - τον κατατάσσει στους Μανού Αβατάρα. Ακολούθησαν ένοπλες συγκρούσεις με τους αντιπάλους του, στις οποίες οι Μωαμεθανοί γεύτηκαν νίκες αλλά και ήττες. Τελικά το 628, επιτυγχάνεται συμφωνία με τους Κουρές και αναγνωρίζεται στον Μωάμεθ το δικαίωμα να προσηλυτίζει ανεμπόδιστα. Μετά από αυτό, ο Μωάμεθ στέλνει επιστολές στους βασιλείς της Περσίας, της Υεμένης, της Αιθιοπίας αλλά και στον αυτοκράτορα Ηράκλειο του Βυζαντίου, καλώντας τους να αποδεχθούν την Ισλαμική θρησκεία. Το 630 οι Κουρές διακόπτουν την ανακωχή. Μετά από μάχες ο Μωάμεθ μπαίνει θριαμβευτής στη Μέκκα της οποίας όλος ο πληθυσμός προσηλυτίζεται. Τελικά το 631 η νέα θρησκεία γίνεται αποδεκτή από όλες τις αραβικές φυλές.
Στις 8 Ιουνίου του 632 ο Μωάμεθ πεθαίνει, στη Μεδίνα, αφού τρεις μήνες πριν αποχαιρέτησε τη Μέκκα με το Αποχαιρετιστήριο πρόσκυνημά του και ένα λόγο προς τους κατοίκους της (Λόγος του Αποχαιρετισμού). Ήταν η πρώτη και μοναδική φορά που είχε προσκυνήσει στη Μέκκα.
Η γρήγορη επέκταση του Ισλάμ
Μετά το θάνατο του Μωάμεθ, οι διάδοχοί του, οι αποκαλούμενοι χαλίφηδες (απ’ το καλιφά = διάδοχος, τοποτηρητής), φρόντισαν να εδραιωθεί ο Μουσουλμανισμός στον αραβικό κόσμο και να το επεκτείνουν και πέρα απ’ αυτόν. Εξουσιοδοτημένοι απ’ τον Θεό, θέλησαν να επιβάλουν το θρησκευτικο-πολιτικό σύστημα του Ισλάμ σε όλο και μεγαλύτερη έκταση. Το Τζιχάντ (jihad, Ιερός Πόλεμος ή Ιερός Αγώνας) είχε μεγάλη επιτυχία σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα. (βλ. τον χάρτη).
Μέσα σ’ ένα αιώνα οι ισλαμιστές περιέλαβαν στις κατακτήσεις τους την Περσία, τη Συρία, την Παλαιστίνη, τις παραλιακές περιοχές της Β. Αφρικής και σχεδόν όλη τη σημερινή Ισπανία. Μεταξύ 673 και 678 πολιόρκησαν δίχως επιτυχία και την Κωνσταντινούπολη.
Ένα δεύτερο μέσο επέκτασης του Ισλάμ ήταν η Σουφική ιεραποστολή. Οι Σούφι, οι μυστικιστές του Ισλάμ, ανέπτυξαν έντονο ιεραποστολικό έργο μετά τον 12ο αι. Σ’ αυτούς οφείλεται η διάδοση του Ισλάμ στην Ινδία, στην Κεντρική Ασία, στην Τουρκία και στην Κάτω Σαχάρα της Αφρικής.
Ένας τρίτος παράγοντας ήταν η επίδραση των μουσουλμάνων εμπόρων σε ανατολικές χώρες. Οι έμποροι των καραβανιών, διέδωσαν με ιδιαίτερη θέρμη το λόγο του Μωάμεθ, μέχρι την Κίνα, τη Μαλαισία και την Ινδονησία (14ος αι.).

Xριστιανισμός

Ο Xριστιανισμός ως μονοθεϊστική θρησκεία δέχεται ένα θεό,που δημιούργησε τον κόσμο «εκ του μη όντος» υποδηλώνοντας έτσι τη διαφορετική ουσία του «όντος» και άκτιστου θεού, από αυτήν του «μη όντος» και κτιστού κόσμου. Ταυτόχρονα, ο Xριστιανισμός πρεσβεύει ότι ως θρησκεία εξ αποκαλύψεως, ο θεός αποκαλύπτει στην πορεία της ιστορίας το τριαδικό του μυστήριο δηλ. την ύπαρξη ενός αλλά τρισυπόστατου θεού (Πατέρα, Υιό, Άγιο Πνεύμα). Κυρίως αυτό το πρόβλημα της ενότητας της μίας θείας φύσης σε τρία θεία πρόσωπα αλλά και το Χριστολογικό δόγμα (το πρόβλημα της ένωσης μεταξύ της θείας και ανθρώπινης φύσης του Ιησού Χριστού και της σχέσης αυτού προς τον θεό Πατέρα), προκάλεσαν οξύτατες διαφωνίες μεταξύ των χριστιανών, και οδήγησαν στη διαμόρφωση διάφορων αιρετικών δοξασιών, όπως ο αρειανισμός, ο δοκητισμός, ο μονοφυσιτισμός κ.ά., που χαρακτηρίζουν ιστορικά ολόκληρη αυτή την περίοδο της αρχαίας εκκλησίας.
Τελικά, το 451 μ.Χ.κατά τη Δ'' Οικουμενική Σύνοδο, η αιώνια σχέση των τριών προσώπων ή υποστάσεων αποσαφηνίζεται: Ο τριαδικός Θεός είναι μονάδα, γιατί υπάρχει ένα αίτιο και μια ουσία• και είναι τριαδικός κατά τις υποστάσεις, γιατί υπάρχει η ετερότητα των υποστάσεων. Έτσι ο Πατέρας είναι αγέννητος, ο Υιός γεννητός ακτίστως και το Άγιο Πνεύμα εκπορευτό. Οι ιδιότητες αυτές είναι μεταξύ τους αμεταβίβαστες και ακοινώνητες, δηλαδή δεν τις έχει άλλο πρόσωπο από την τριάδα.
Τα ιερά κείμενα του χριστιανισμού ονομάζονται «Αγία Γραφή». Αυτή, αποτελείται από δύο μέρη: Την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Η Παλαιά Διαθήκη, αποτελείται από 49 βιβλία διαφόρων συγγραφέων που γράφτηκαν περίπου από τον 15ο αι. π.Χ. μέχρι και τον 1ο αι. π.Χ. Η Καινή Διαθήκη, αποτελείται από 27 βιβλία, τα τέσσερα από τα οποία ονομάζονται «Ευαγγέλια» (από το ευάγγελος = άγγελος καλών ειδήσεων), επειδή εστιάζονται στο χαρμόσυνο κατά τους Xριστιανούς μήνυμα της ενανθρώπησης του ίδιου του θεού. Με μικρές παρεκκλίσεις, η πλειονότητα των μελετητών

πιστεύει πως το σύνολο των βιβλίων της Καινής Διαθήκης, έχουν γραφτεί σε διάστημα 50 χρόνων, περίπου από το 50 μ.Χ. έως το τέλος του 1ου αι.μ.Χ. Για τη συγγραφή των Ευαγγελίων συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι ξεκινά από το 65 μ.Χ. περίπου. Οι τέσσερις συγγραφείς των Ευαγγελίων είναι οι Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς και Ιωάννης. Οι Ματθαίος και           ο Ιωάννης ισχυρίζονται πως είναι αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες τωνόσων γράφουν ως μαθητές του Ιησού, ενώ ο Ευαγγελιστής Μάρκοςήταν συνοδός του μαθητή και αποστόλου Πέτρου και ο Ευαγγελιστής Λουκάς συνοδός του Αποστόλου Παύλου. Η χριστιανική θρησκεία ονομάζει Κανονικά Βιβλία ή Κανόνα, το σύνολο των ιερών

κειμένων που θεωρεί ότι περιέχουν την αυθεντική αποστολική παράδοση και πίστη, όπως αυτή βιώθηκε στην πορεία της Εκκλησίας. Ως κριτήριο για τον έλεγχο της αυθεντικότητας της πίστης χρησιμοποίησαν την Αγία Γραφή και την εκκλησιαστική Ιερή Παράδοση και όσα σχετικά βιβλία εξαιρέθηκαν από τον Κανόνα, ονομάστηκαν Απόκρυφα. Η ονομασία αυτή, προήλθε κυρίως από κύκλους που τα θεωρούσαν σημαντικά, όπου ο όρος είχε θετική έννοια και δήλωνε τα βιβλία που ήταν προφυλαγμένα από την κοινή χρήση εξαιτίας του βάθους των νοημάτων τους που δεν μπορούσε να συλλάβει ο κοινός αναγνώστης. Οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς
χρησιμοποιούσαν τον ίδιο όρο με αρνητική όμως έννοια και ο Κανόνας συντάχθηκε για να αποκλειστούν από την εκκλησιαστική χρήση, κείμενα του 2ου αιώνα μ.Χ. και μετά, τα οποία θεωρούσαν χωρίς θεολογικό βάθος, αμφίβολης αξίας και προέλευσης (ψευδεπίγραφα ή νόθα) ή προέρχονταν από συγγραφείς που η εκκλησία θεωρούσε αιρετικούς όπως ήταν οι Γνωστικοί .
Από τους αρχαίους χρόνους ως και σήμερα, η χώρα στην οποία γεννήθηκε, έζησε και δίδαξε ο ιδρυτής του χριστιανισμού, Ιησούς, ονομάζεται Παλαιστίνη. Σύμφωνα με τα ιερά κείμενα, ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε στη Βηθλεέμ, ενώ έζησε και μεγάλωσε στο χωριό Ναζαρέτ, περιοχή στην οποία σήμερα βρίσκεται η ομώνυμη πόλη,140 χιλιόμετρα βόρεια τής Ιερουσαλήμ. Ήταν Εβραϊκής καταγωγής και κήρυξε το μήνυμα του στην ευρύτερη περιοχήτης Γαλιλαίας, που μαζί με την Ιουδαία, υπήρξε το θέατρο της δράσης του (Ναζαρέτ, Κανά,Τιβεριάδα, Καπερναούμ κ.λπ.). Σε μια εποχή που σύμφωνα με τις αρχαίες εσχατολογικές προσδοκίες για την έλευση του Μεσσία, ο λαός του Ισραήλ ήλπιζε πως στη δουλεία του υπό τη Ρώμη θα έβαζε τέλος κάποια θεία επέμβαση, ο Ιησούς Χριστός δίδασκε τους οπαδούς του να αγαπούν το Θεό με όλο τους το είναι και να νοιάζονται για τους συνανθρώπους τους όπως ακριβώς για τους εαυτούς τους. Το όνομα «Χριστός», είναι η μετάφραση στα ελληνικά της εβραϊκής λέξης «Μασιάχ», που σημαίνει Μεσσίας και έχει συνδεθεί με το «Ιησούς» δηλ. αυτός που έχει το χρίσμα, ο εκλεκτός τού θεού, ο κεχρισμένος. Οι μαθητές του πάντως, τον

αναγνώριζαν ως τον αναμενόμενο Μεσσία, τον Χριστό. Οι πρώτοι οπαδοί του Ιησού από τη Ναζαρέτ δεν ονόμαζαν τους εαυτούς τους Χριστιανούς ενώ οι Ιουδαίοι τους έλεγαν Ναζωραίους. Αυτό άλλαξε σύντομα και στην πόλη Αντιόχεια της Συρίας που υπήρξε ένα από τα πρώτα κέντρα του Χριστιανισμού, οι οπαδοί του Χριστού ονομάστηκαν για πρώτη φορά «Χριστιανοί» Γενικά ο Χριστιανισμός δέχεται πως το κέντρο της πίστεώς του είναι η Ανάσταση του Ιησού και μάλιστα ως ιστορικό γεγονός. Για τους Χριστιανούς, κάθε διαχωρισμός της ηθικής διδασκαλίας από το
υπερφυσικό περιεχόμενο είναι μη αποδεκτός. Ισχυρίζονται πως δεν πρόκειται για ένα ακόμη κοινωνικό κίνημα, αλλά για συνδυασμό ηθικής διδασκαλίας και υπερφυσικών γεγονότων που αναφέρονται στον άνθρωπο συνολικά, κατανοώντας όχι μόνο τα προβλήματα που αυτός αντιμετωπίζει στο κοινωνικό και διαπροσωπικό επίπεδο αλλά και τις οντολογικές ανησυχίες του σε θέματα όπως το πρόβλημα του κακού, η φθορά και ο θάνατος.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟ
Θεέ μου και Κύριε του κόσμου, Συ ο αγαθότατος πατέρας των ανθρώπων, Σύ που είσαι άναρχος και αιώνιος και αναλλοίωτος και αμετάβλητος, Σύ που η ουσία σου και το μέγεθός σου και η αγαθότητά σου η άπειρη, δεν χωρεί στον μικρό και περιορισμένο νου μας, Σύ που είσαι η πλουσιώτατη πηγή και η απερίγραπτη άβυσσος της δύναμης και της σοφίας, σ΄ευχαριστώ και σε δοξάζω που είδες με συμπάθεια και αγάπη κι εμένα το μικρό και αδύνατο και αμαρτωλό.Σ΄ευχαριστώ που με λύτρωσες από σκέψεις και πράξεις κακές, μοχθηρές και μάταιες και με έσωσες από τις πολλές και διάφορες παγίδες του διαβόλου, που είναι ο άρχοντας του σκότους και της πλάνης.Σ΄ευχαριστώ, Κύριε, και σε δοξολογώ γιατί έδειξες με θαυμαστό τρόπο την αγάπη σου σε μένα και έγινες ο φιλανθρωπότατος τροφοδότης μου σε όλες τις περιπτώσεις, καί κυβερνήτης, καί φύλακας, καί προστάτης, καί καταφύγιο, καί σωτήρας, καί κηδεμόνας της ψυχής και του σώματός μου.Σ΄ευχαριστώ, πού, παρ΄όλη την απροσεξία και την αμέλειά μου, με αρπάζεις και με γλιτώνεις από το κακό, όπως η μητέρα το μικρό της παιδί.Σ΄ευχαριστώ και σε δοξολογώ που βάζεις μέσα μου θέληση μετανοίας για τις αμαρτίες μου και μου χαρίζεις μύριες ευκαιρίες για να επιστρέφω σε Σένα.Σ΄ευχαριστώ και σε δοξολογώ που με δυναμώνεις στις ώρες της αδυναμίας και δεν μ΄αφήνεις να πέσω, αλλά απλώνεις το παντοδύναμο χέρι Σου και με σηκώνεις και με φέρνεις κοντά Σου.Τί να ανταποδώσω, Πανάγαθε Θεέ μου, για όλες τις ευεργεσίες που μου έκανες και εξακολουθείς να μου κάνεις; Ποιες ευχαριστίες να σου πώ; Γι΄αυτό σαν το γλυκόλαλο αηδόνι θα σε υμνώ και θα σε δοξολογώ.Και όλες τις ημέρες της ζωής μου θα ευλογώ το Άγιο Όνομα Σου, Δημιουργέ και Ευεργέτη και Προστάτη μου άγρυπνε, μολονότι δεν είμαι άξιος να μιλώ μαζί Σου στις προσευχές. Η δική σου όμως αγάπη για μένα και η μακροθυμία Σου, μου δίνει το θάρρος να σου μιλώ, να σ΄ευχαριστώ και να σε δοξολογώ.Και θα το κάνω πάντοτε, γιατί μου κάνει πολύ καλό.Μέγας Βασίλειος

ΧΡΗΣΤΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ

Ο Χρήστος Ευθυμίου (1900- 4 Μαΐου 1971) ήταν κωμικός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Γεννήθηκε στη Λαμία. Ήταν διπλωματούχος της Νομικής Σχολής Αθηνών και το 1929 φοίτησε στην επαγγελματική σχολή θεάτρου από την οποία και βγήκε αριστούχος μετά τετραετή φοίτηση. Το 1929 έκανε τη πρώτη του θεατρική παρουσία με το θίασο Κυβέλης και μετά διετία προσκλήθηκε ως ιδρυτικό μέλος του Βασιλικού Θεάτρου όπου και υπηρέτησε ως βασικό στέλεχος και ως ένας των πρωταγωνιστών του. Από τη θέση αυτή διέπρεψε ως κωμικός ιδίως σε έργα του Μολιέρου, του Σαίξπηρ αλλά και σε χαρακτηριστικούς ελληνικούς λαογραφικούς ρόλους ελληνικών έργων.
Το 1952 τιμήθηκε ιδιαίτερα από τη Γαλλική Κυβέρνηση για την εξαίρετη ερμηνεία του των έργων του Μολιέρου με το παράσημο των Ακαδημαϊκών Δαφνών. Μετά τον θάνατο του Βασίλη Λογοθετίδη το 1960 τέθηκε επικεφαλής του θιάσου του εκλιπόντος δημοφιλούς κωμικού. Δύο χρόνια αργότερα τιμήθηκε με σχετικό παράσημο από τον Βασιλέα Παύλο.
Αξιόλογη επίσης ήταν και η παρουσία του στον ελληνικό κινηματογράφο. Οι ρόλοι του στις ταινίες Ο γυναικάς και Ένας βλάκας και μισός είναι αυτοί για τους οποίους μνημονεύεται περισσότερο. Επίσης χαρακτηριστική υπήρξε η επί μακρόν συμμετοχή του σε καθημερινές απογευματινές ραδιοφωνικές πεντάλεπτες "παρλάτες" με την ατάκα "Αχ τι τραβάω!".

Ελευθέριος Βενιζέλος


Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε μια εξαιρετικά χαρισματική προσωπικότητα, γέννημα της Κρήτης και μιας εποχής πολυτάραχης. Από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους που γέννησε αυτός ο τόπος στα χιλιάδες χρόνια της ιστορίας του. Η ζωή του και το έργο του πιστεύω ότι ακόμη και σήμερα κοντά 150 χρόνια από τη γέννηση του δεν έχουν αξιολογηθεί πλήρως.
Αντί κάποιου σύντομου άρθρου που δύσκολα μπορεί να σκιαγραφήσει μια τόσο μεγάλη προσωπικότητα, παραθέτουμε ένα χρονολόγιο για τη ζωή και το έργο του και ελπίζω στο μέλλον να μου δωθεί η ευκαιρία να δημοσιεύσω άρθρα από ειδικούς στους τομείς της ιστορίας και της πολιτικής, που θα φωτίσουν πολύπλευρα αυτό που υπήρξε ο Ελευθέριος Βενιζέλος για την Κρήτη και την Ελλάδα.


Χρονολόγιο

1864
Γεννιέται ο Ελευθερίος Βενιζέλος στις Μουρνιές Κυδωνίας, στις 11/23 Αυγούστου. Πέμπτο παιδί του Κυριάκου και της Στυλιανής.
1866
Η οικογένεια Βενιζέλου καταφεύγει στα Κύθηρα διωκόμενη εξαιτίας της επανάστασης του 1866 και λίγο μετά στη Σύρο, όπου ο Ελευθέριος Βενιζέλος ράφεται στο δημοτικό σχολείο.
1872
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιστρέφει για λίγο στα Χανιά. Συνεχίζει τις σπουδές του.
1876
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος γράφεται στο Λύκειο Αντωνιάδου στην Αθήνα.
1879
Εγγραφή στην Δ΄ τάξη του Γυμνασίου Ερμούπολης Σύρου και εγκατάστασή του στο σπίτι του καθηγητή Βασιλείου Ψιλάκη.
1880
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος παίρνει το απολυτήριο Γυμνασίου απο τη Σύρο και επιστρέφει στα Χανιά.
1881
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος γράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών
1883
Θάνατος του πατέρα του, Κυριάκου. Συνέχιση σπουδών και ενασχόληση με οικογενειακή επιχείρηση.
1884
Επαναστατικό βάπτισμα του Βενιζέλου. Συντάσσει τη διακήρυξη της συνάθροισης για την εφαρμογή διατάξεων της Σύμβασης της Χαλέπας υπέρ των Χριστιανών.
1886
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος παίρνει το πτυχίο του από τη Νομική Σχολή.
1887
Εγκατάσταση στα Χανιά και έναρξη ασκήσεως της δικηγορίας. Εκλέγεται αναπληρωτής προσθέτου εφέτου, θέση δικαστική, αλλά αμέσως παραιτείται. Αρχίζει να εργάζεται στο δικηγορικό γραφείο του Σ.Μοάτσου.
1888
Εκδίδει την εφημερίδα "Λευκά Όρη" σε συνεργασία με τους Κ.Φούμη, Χ.Πωλογεωργάκη και Ι.Μοάτσο.
1889
Την άνοιξη ο Ελευθέριος Βενιζέλος εκλέγεται μέλος της κρητικής Βουλής και καθιερώνεται ως πολιτική προσωπικότητα. Η Βουλή αυτή θα διαλυθεί με φιρμάνι του Σουλτάνου, μετά την έκρηξη της επανάστασης του ίδιου χρόνου. Ο Βενιζέλος με τους Κ. Φούμη, Χ. Πωλογεωργάκη και Σ. Ψαρουδάκη διαφεύγουν στην Αθήνα με τη βοήθεια του Βρετανού προξένου Α. Biliotti. Μετά την επανάσταση οι Τούρκοι παίρνουν πίσω πολλές απ' τις παραχωρήσεις της Σύμβασης της Χαλέπας.
1890
Οι Τούρκοι παρέχουν αμνηστία. Επάνοδος του Βενιζέλου στα Χανιά. Γάμος με τον έρωτα της ζωής του τη Μαρία, το γένος Σοφοκλή Κατελούζου ή Ελευθερίου.
1894
Γέννηση του δεύτερου γιου του Σοφοκλή, και θάνατος της γυναίκας του Μαρίας. Ο Βενιζέλος απαρηγόρητος θα μαυροφορεθεί -κατά τα έθιμα- και θα αφήσει, έκτοτε, τη χαρακτηριστική στην εμφάνισή του γενειάδα.
1895
Νέος διοικητής Κρήτης ο Καραθεοδωρής Πασάς.
1896
Μεταπολιτευτική επανάσταση - Πολιορκία Βάμου - Σφαγές στα Χανιά. Γενική Επαναστατική Συνέλευση των Κρητών στους Κάμπους (19 Αυγούστου), συμμετοχή του Βενιζέλου. Νέος διοικητής Κρήτης ο Βέροβιτς Πασάς.
1897
Σφαγές στο Ηράκλειο , στο Ρέθυμνο και στα Χανιά - Οι Τούρκοι πυρπολούν τα Χανιά - Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Μυλωνογιάννης με 100 επαναστάτες διεκπεραιώνονται από την Αλμυρίδα στο Μαράθι - Συγκρούσεις στο Ακρωτήρι - Η διοικητική Επιτροπή του Ακρωτηρίου με την ενθάρρυνση της ελληνικής κυβέρνησης κηρύσσει την Ένωση και κοινοποιεί τη Διακήρυξη προς τους προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων. Αποβίβαση Ελληνικών δυνάμεων στο Κολυμπάρι υπό τον Συνταγματάρχη Τιμολέοντα Βάσσο - Διορισμός Αριστοτέλη Κόρακα ως διοικητή των δώδεκα ανατολικών επαρχιών - Μάχες στις Αρχάνες - Μάχη των Βουκολιών - Μάχη Λειβαδίων - Ο στόλος των Μεγάλων Δυνάμεων βομβαρδίζει το Ακρωτήρι. Η ελληνική σημαία επανυψώνεται - Η Διοικητική Επιτροπή του στρατοπέδου Ακρωτηρίου, με υπόμνημα που συντάσσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, διαμαρτύρεται προς τους Ναυάρχους για το βομβαρδισμό - Πολιορκία απ' τους Χριστιανούς και Πτώση Κανδάνου. Κρίσιμη συνάντηση της Διοικητικής Επιτροπής Στρατοπέδου Ακρωτηρίου με τους Ναυάρχους στο ρωσικό θωρηκτό "Αλέξανδρος Β΄" - Κατάληψη Πύργου Μαλάξας - Η μεγάλη μάχη των Αρχανών - Οι Μεγάλες Δυνάμεις ανακοινώνουν την παραχώρηση αυτονομίας προς την Κρήτη - Αποκλεισμός της Κρήτης από το στόλο των Δυνάμεων. Έναρξη Ελληνοτουρκικού πολέμου . Μάχη Επισκοπής Πεδιάδος - Έναρξη επαναστατικής Συνέλευσης Κρητών στους Αρμένους Αποκορώνου (26 Ιουνίου - 8 Ιουλίου). Σύνοδος της Επαναστατικής Συνέλευσης στις Αρχάνες. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος εκλέγεται πρόεδρος. Σύγκρουση "αυτονομιστών" και "ενωτικών". Απόπειρα δολοφονίας κατά του Βενιζέλου . Η διαφωνία των δύο πλευρών που αφορούσε τον τρόπο και το χρόνο αποδοχής της αυτονομίας.
1898
Η Συνέλευση των Κρητών συνεδριάζει στις Πλακούρες Ακρωτηρίου. Εκλογή πενταμελούς Εκτελεστικής Επιτροπής, με πρόεδρο τον Ι. Σφακιανάκη και μέλος τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Μεγάλες σφαγές του χριστιανικού στοιχείου και Άγγλων στρατιωτών από τους Τούρκους στο Ηράκλειο. Σκληρά αντίποινα από τους Άγγλους. Αποχώρηση του τουρκικού στρατού από την Κρήτη μετά από τελεσίγραφο των Μεγάλων Δυνάμεων. Ο πρίγκιπας Γεώργιος ορίζεται ύπατος αρμοστής των Μεγάλων Δυνάμεων στην Κρήτη. Άφιξη του πρίγκιπα Γεωργίου στη Σούδα Ορίζεται επιτροπή για την κατάρτιση του Κρητικού Συντάγματος με συμμετοχή του Ελευθερίου Βενιζέλου.
1899
Εκλογές για την ανάδειξη της Α΄ Συντακτικής Συνέλευσης. Εκλογή Βενιζέλου - Ο Ελευθέριος Βενιζέλος διορίζεται σύμβουλος (υπουργός) επί της δικαιοσύνης.
1900
Σύνταξη από τον Βενιζέλο σημαντικών νόμων, όπως περί ζωοκλοπής, παράνομης οπλοφορίας και το νομοθέτημα της Κρητικής Πολιτικής Δικονομίας. Πρώτες προστριβές μεταξύ Βενιζέλου και πρίγκιπα Γεωργίου. Ο πρίγκιπας ταξιδεύει στην Ευρώπη για να υποστηρίξει την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος διαφωνεί με τους χειρισμούς του και τον προειδοποιεί για το άκαιρο του αιτήματος.
1901
Ο πρίγκιπας απολύει τον Βενιζέλο από υπουργό - Αρθρογραφία του Βενιζέλου στον "Κήρυκα" (1901-1902).
1903
Προκήρυξη εκλογών. Ο Βενιζέλος καταδικάζεται σε δεκαπενθήμερη φυλάκιση επί εξυβρίσει και εκτίει την ποινή του στις φυλακές του Ιτζεδίν, ύστερα από μήνυση του Μητροπολίτη Κρήτης Ευμενίου, που έχει συνταχθεί στο πλευρό του πρίγκιπα Γεωργίου.
1905
Κήρυξη της Επανάστασης του Θερίσου (10-23 Μαρτίου). Αντίδραση του πρίγκιπα Γεωργίου και των μεγάλων Δυνάμεων. Η αρμοστεία χρησιμοποιεί εναντίον τους ρωσικά αγήματα. Τον Οκτώβριο γενική αμνηστία.
1906
Ο πρίγκιπας αρθρογραφεί κατά του Βενιζέλου από την εφημερίδα "Πατρίς" - Εκλογές. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος λαμβάνει 33.279 ψήφους και οι πριγκιπικοί 38.127 ψήφους (Μάιος). Ο Γεώργιος φεύγει από την Κρήτη - Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης ύπατος αρμοστής .
1908
Επανάσταση στην Κρήτη - Κήρυξη Ένωσης. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπουργός Δικαιοσύνης και Εξωτερικών, πείθει τις Μεγάλες Δυνάμεις να αναγνωρίσουν την επαναστατική κυβέρνηση.
1909
Αποχώρηση των διεθνών στρατευμάτων από την Κρήτη - Στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί. Πρόσκληση Βενιζέλου στην Αθήνα από το στρατιωτικό σύνδεσμο.
1910
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναλαμβάνει πρόεδρος της Συνέλευσης των Κρητών και στις 2 Μαΐου πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας. Εκλογή Βενιζέλου ως βουλευτή Αττικοβοιωτίας. Στις 6 Οκτωβρίου ορκίζεται πρωθυπουργός της Ελλάδος. Νέες εκλογές με αποχή των παλαιών κομμάτων και θρίαμβος των Φιλελευθέρων.
1911
Ψήφιση νέου Συντάγματος. Ευρείας κλίμακας νομοθετικό έργο. Οικονομική και στρατιωτική αναδιοργάνωση της χώρας.
1912
Νίκη των Φιλελευθέρων στις εκλογές του Μαρτίου. Οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τη Ρόδο. Υπογραφή συνθήκης αμυντικής συνεργασίας με τη Βουλγαρία. Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία επιδίδουν τελεσίγραφο στην Τουρκία. Έναρξη 1ου Βαλκανικού Πολέμου (4-5 Οκτωβρίου). Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (26.10/8.11). Ο ελληνικός στόλος νικά τον τουρκικό στη ναυμαχία της Έλλης.
1913
Νίκη των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων στη Ναυμαχία της Λήμνου. Απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Δολοφονία Βασιλιά Γεωργίου στη Θεσσαλονίκη. Υπογράφεται στο Λονδίνο η Συνθήκη Ειρήνης. Σύναψη συμμαχίας Ελλάδας-Σερβίας. Επίθεση Βουλγαρίας εναντίον Ελλάδας και Σερβίας. Η Βουλγαρία αναγκάζεται να ζητήσει ανακωχή. Υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου. Το ελληνικό κράτος διπλασιάζει τα εδάφη του και τον πληθυσμό του. Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα (1 Δεκεμβρίου).
1914
Έναρξη Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος διαβλέπει νίκη των δυνάμεων της Entente και υποστηρίζει την έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο.
1915
Πρόταση Βενιζέλου στους Συμμάχους να συμμετάσχει η Ελλάδα στην εκστρατεία της Καλλίπολης. Βενιζέλος και Κωνσταντίνος διαφωνούν. Παραίτηση κυβέρνησης . Κυβέρνηση Γούναρη και προκήρυξη εκλογών , στις οποίες οι Φιλελεύθεροι κατήγαγαν σημαντική νίκη με 185 έδρες επί συνόλου 308. Σοβαρή διένεξη Στέμματος-Βενιζέλου που αφορά τις υποχρεώσεις της Ελλάδας έναντι της Σερβίας. Παραίτηση Βενιζέλου. Κυβέρνηση Ζαΐμη. Αποβίβαση Αγγλικών και Γαλλικών δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη. Προσφορά της Κύπρου από την Αγγλία στην Ελλάδα με όρο την έξοδο της χώρας μας στο πλευρό των συμμάχων. Απόρριψη της πρότασης από την κυβέρνηση. Εκλογές με αποχή των Φιλελευθέρων.
1916
Παράδοση των οχυρών Ρούπελ στους Βούλγαρους. Το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη. Στις 13/26 Αυγούστου το Δ΄ Σώμα Στρατού παραδίδεται στους Γερμανούς και μεταφέρεται στο Γκέρλιτς. Αποβιβάζεται στη Θεσσαλονίκη (26.9/9.10) η προσωρινή κυβέρνηση Βενιζέλου. Συγκρότηση "Εθνικής Τριανδρίας" με τη συμμετοχή του στρατηγού Π. Δαγκλή και του ναυάρχου Π.Κουντουριώτη. Δημιουργία αξιόμαχου στρατού. Τα "Νοεμβριανά" . Αποκλεισμός της Αθήνας από τους Συμμάχους.
1917
Παραίτηση Κωνσταντίνου . Νέος βασιλιάς ο γιός του Αλέξανδρος. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος φτάνει στην Αθήνα.
1918
Σημαντικές επιτυχίες του ελληνικού στρατού στη Μακεδονία. Συνθηκολόγηση της Βουλγαρίας και της Τουρκίας. Υπογράφεται η Συμφωνία του Μούδρου.
1919
Διάσκεψη των Παρισιών.Αποστολή Ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Ουκρανία εναντίον της σοβιετικής επανάστασης. Αποβίβαση ελληνικού Στρατού στη Σμύρνη. Υπογραφή της Συνθήκης του Νεϊγύ.
1920
Ο Ελληνικός Στρατός προωθείται στην ενδοχώρα της Μ. Ασίας και καταλαμβάνει σημαντικές θέσεις στην Προύσα και στην Ανατολική Θράκη. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπογράφει τη Συνθήκη των Σεβρών. Απόπειρα δολοφονίας κατά του Βενιζέλου στο Παρίσι από δύο απότακτους βασιλόφρονες αξιωματικούς. Δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη στην Αθήνα. Θάνατος του βασιλιά Αλέξανδρου. Εκλογές, μεγάλη ήττα του Βενιζέλου και αυτοεξορία στο Παρίσι.
1921
 Έναρξη της μεγάλης επίθεσης του ελληνικού στρατού στο εσωτερικό της Τουρκίας που θα καταλήξει στη μάχη του ποταμού Σαγγάριου.
1922
Αντεπίθεση των τουρκικών δυνάμεων σε ολόκληρο το μέτωπο υπό την αρχηγία του Κεμάλ και κατάληψη της Σμύρνης. Εκδήλωση στρατιωτικής επανάστασης υπό τον Νικόλαο Πλαστήρα και παραίτηση Κωνσταντίνου υπέρ του γιου του Γεωργίου Β΄. Έναρξη της "Δίκης των Έξ" πρωταιτίων της Καταστροφής σε κλίμα ιδιαίτερα φορτισμένο που θα καταλήξει στην εκτέλεσή τους παρά τις έντονες αντιδράσεις στο εξωτερικό.
1923
Υπογραφή στη Λωζάνη της σύμβασης ανταλλαγής πληθυσμών Ελλάδας-Τουρκίας και της Συνθήκης της Λωζάνης, που ορίζει τα νέα σύνορα με την Τουρκία. Εκλογές για την ανάδειξη της Δ΄ Συντακτικής Συνέλευσης (16/12). Απομάκρυνση Γεωργίου Β΄ και ανάληψη αντιβασιλείας από τον Κουντουριώτη.
1924
Σχηματισμός κυβέρνησης υπό Βενιζέλου (11/1) και παραίτησή του (4/2) έπειτα από διαφωνία με μερίδα φιλελευθέρων όσον αφορά το πολίτευμα. Ανακήρυξη από την Εθνοσυνέλευση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας (24/3). Ο Βενιζέλος στο Παρίσι. Ασχολείται με τη μετάφραση του Θουκυδίδη.
1925
Δικτατορία Πάγκαλου.
1926
Ανατροπή του Πάγκαλου. Εκλογές και "Οικουμενική" κυβέρνηση υπό τον Αλ.Ζαΐμη.
1927
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιστρέφει από το Παρίσι και μένει στο σπίτι της Χαλέπας στα Χανιά.
1928
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος επανέρχεται στη πολιτική. Νίκη στις εκλογές της 19ης Αυγούστου. Υπογραφή Ελληνοϊταλικού Συμφώνου Φιλίας. Η κυβέρνηση Βενιζέλου παραμένει επί τέσσερα χρόνια και επιτελεί σημαντικότατο έργο σε πολλούς τομείς. Ιδρύονται η Τράπεζα της Ελλάδας, η Αγροτική Τράπεζα, το Συμβούλιο της Επικρατείας, το Εθνικό Θέατρο. Επίσης, στα επόμενα χρόνια χτίζονται 3.000 σχολεία και εκτελούνται σημαντικά έργα υποδομής.
1929
Ανάπτυξη της οικονομίας, παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας. Υπογραφή του Συμφώνου Ελληνογιουγκοσλαβικής συνεργασίας και υποστηρίξεως, αφού προηγουμένως λύεται σύμφωνα με τις ελληνικές απόψεις το πρόβλημα της ελεύθερης Ζώνης Θεσσαλονίκης.
1930
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπογράφει στην Άγκυρα το Συμφώνο "φιλίας, ουδετερότητος και διαιτησίας" με την Τουρκία.
1932
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος δηλώνει παραίτηση και γίνονται εκλογές με αποτέλεσμα την ήττα των Φιλελευθέρων. Σχηματισμός κυβέρνησης από το Λαϊκό Κόμμα και τον Π. Τσαλδάρη.
1933
Ελευθέριος Βενιζέλος σχηματίζει την τελευταία κυβέρνηση του.. Εκλογές και ξανά ήττα των Φιλελευθέρων. Κίνημα Πλαστήρα. Κυβέρνηση στρατηγού Οθωναίου και παράδοση εξουσίας σε κυβέρνηση υπό τον Π. Τσαλδάρη. Απόπειρα δολοφονίας κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου στη λεωφόρο Κηφισίας.
1935
Στρατιωτικό κίνημα υπό τις ευλογίες του Βενιζέλου. Καταστολή του κινήματος και αναχώρηση Βενιζέλου από την Ελλάδα. Ο Γεώργιος Κονδύλης αντιβασιλέας. Δίκες και εκτελέσεις επιφανών Βενιζελικών. Κατάργηση της αβασίλευτης δημοκρατίας και επάνοδος του Γεωργίου Β΄ στο θρόνο έπειτα από νόθο δημοψήφισμα.
1936
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ζει εξόριστος στο Παρίσι, με κλονισμένη την υγεία του. Στις 18 Μαρτίου αφήνει την τελευταία του πνοή. Η κηδεία του δε θα γίνει στην Αθήνα για αποφυγή ταραχών. Το αντιτορπιλικό "Παύλος Κουντουριώτης" μεταφέρει τη σορό του στα Χανιά. Οι εκδηλώσεις πένθους σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι πρωτοφανείς. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ενταφιάζεται στο Ακρωτήρι σε ατμόσφαιρα πανελλήνιας συγκίνησης.

Mαρία Κάλλας

Η Μαρία Κάλλας υπήρξε κορυφαία υψίφωνος και η πλέον γνωστή παγκοσμίως ερμηνεύτρια όπερας και λυρικού θεάτρου...

Τα πρώτα χρόνια:
Η Μαρία Κάλλας γεννήθηκε ως Άννα Μαρία Καικιλία Σοφία Καλογεροπούλου στις 2 Δεκεμβρίου του 1923 στη Νέα Υόρκη. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς οι γονείς της, Ευαγγελία Δημητριάδη (από την Κωνσταντινούπολη) και Γιώργος Καλογερόπουλος (από τη Μεσσηνία), είχαν μεταναστεύσει στις Η.Π.Α. από την Αθήνα. Εκεί ο πατέρας της ανοίγει φαρμακείο και το 1929 αλλάζει το οικογενειακό επώνυμο από Καλογερόπουλος σε Callas. Τρία χρόνια αργότερα η Μαρία ξεκινά τα πρώτα μαθήματα πιάνου μαζί με τη μεγαλύτερη αδελφή της Υακίνθη. Σε ηλικία 11 ετών έλαβε το πρώτο βραβείο ως "σολίστ" σε διαγωνισμό παιδικών φωνών που είχε διοργανώσει ο ραδιοφωνικός

O σταθμός της Νέας Υόρκης W.O.R.
Το 1937 έρχεται το διαζύγιο των γονιών της και η Μαρία ακολουθεί τη μητέρα της στην Αθήνα, όπου ήδη βρισκόταν η αδελφή της. Αρχικά, αν και μικρότερη από το ηλικιακό όριο εισαγωγής, εγγράφηκε στο Εθνικό Ωδείο του Καλομοίρη με καθηγήτρια τη Μαρία Τριβέλλα ενώ ένα χρόνο αργότερα βρέθηκε στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών όπου δίδασκε η Ελβίρα ντε Ιντάλγκο (Elvira de Hidalgo) και η οποία θεωρείται ως η κατ’ εξοχήν δασκάλα της Κάλλας.
Στις 2 Απριλίου 1939 κάνει το σκηνικό της ντεμπούτο ως Σαντούζα σε μία μαθητική παράσταση της "Αγροτικής Ιπποσύνης" (Cavalleria Rusticana) του Πιέτρο Μασκάνι από το Ωδείο Αθηνών. Λίγο πριν το ξέσπασμα του ελληνοϊταλικού πολέμου έρχεται η πρώτη συνεργασία της με την εταιρεία της Λυρικής Σκηνής Αθηνών και στις 21 Οκτωβρίου του 1940, ερμηνεύει τραγούδια από τον Έμπορο της Βενετίας του Ουίλιαμ Σαίξπηρ στο Βασιλικό Θέατρο. Η συνεργασία της με τη Λυρική Σκηνή θα συνεχιστεί και στις 21 Ιανουαρίου 1941 στην πρώτη της μελοδραματική εμφάνιση θα υποδυθεί τη Βεατρίκη στο έργο "Βοκκάκιος" του Φραντς φον Σουπέ στο κινηματοθέατρο Παλλάς.
1942 στο θερινό θέατρο Παρκ στην Πλατεία Κλαυθμώνος, στην πρώτη της επαγγελματική εμφάνιση σε όπερα, ερμηνεύει "Τόσκα" του Τζιάκομο Πουτσίνι. Την ίδια χρονιά συμμετείχε σε συναυλία της Λυρικής στη Θεσσαλονίκη. Στις 19 Φεβρουαρίου ερμηνεύει τη Σμαράγδα στον "Πρωτομάστορα" του Μανώλη Καλομοίρη, και εννέα μέρες αργότερα συμμετέχει σε μεγάλη συναυλία για τα συσσίτια της Νέας Σμύρνης στον κινηματογράφο Σπόρτινγκ. Στις 12 Δεκεμβρίου ερμηνεύει άριες του Μπετόβεν και του Ροσίνι σε συναυλία υπέρ των φυματικών.

Η αρχή της μεγάλης πορείας:
Λίγο μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα η Κάλλας, εξ αιτίας της υποβάθμισής της στη Λυρική Σκηνή και εν μέσω της πολεμικής των συναδέλφων της που την κατηγορούσαν για συνεργασία με τους κατακτητές, αποφασίζει να επιστρέψει στις Η.Π.Α. Προκειμένου να εξασφαλίσει τα εισιτήριά της δίνει μια αποχαιρετιστήρια παράσταση στην Αθήνα. Το Σεπτέμβριο του 1945 βρίσκεται στη Νέα Υόρκη και ξεκινά την προσπάθεια για ανεύρεση εργασίας αρχικά στη Μητροπολιτική Όπερα, δεν καταφέρνει όμως να υπογράψει συμβόλαιο.
Εντούτοις η ακρόασή της από τον Έντουαρντ Τζόνσον, διευθυντή της Όπερας, φέρνει την προσφορά δύο ρόλων στα έργα "Φιντέλιο" του Μπετόβεν και "Μανταμ Μπατερφλάι" του Πουτσίνι. Η Κάλλας απορρίπτει τους ρόλους. Δε θέλει να τραγουδήσει το "Φιντέλιο" στα αγγλικά, ενώ αισθάνεται πολύ εύσωμη ώστε να ερμηνεύσει την αιθέρια "Μπάτερφλάι".
Η γνωριμία της με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Αρένας της Βερόνα, Τζοβάννι Τζενατέλλο την οδηγεί στην Ιταλία. Εκεί στις 3 Αυγούστου 1947 κάνει την πρώτη της εμφάνιση στην Αρένα της Βερόνα με τη "Τζοκόντα" του Αμιλκάρε Πονκιέλι. Τον ίδιο χρόνο ερμηνεύει την Ιζόλδη από το "Τριστάνος και Ιζόλδη" στη Βενετία υπό την καθοδήγηση του μαέστρου Τούλιο Σεραφίν. Συνάμα έρχεται και η γνωριμία της με τον μουσόφιλο Ιταλό βιομήχανο Τζοβάννι Μπατίστα Μενεγκίνι, με τον οποίο παντρεύονται στις 21 Απριλίου 1949. Ο Μενεγκίνι έχοντας και ρόλο μάνατζερ άσκησε καταλυτική επιρροή στην καριέρα της Κάλλας, υποβάλλοντάς την σε δίαιτα με σκοπό να αποκτήσει καλύτερη εμφάνιση και αποτρέποντάς την από κάθε βιοτική ενασχόληση με την οικονομική κάλυψη, που της παρείχε. Έτσι τον ίδιο χρόνο η Κάλλας κάνει καλλιτεχνικές εμφανίσεις στο Μπουένος Άιρες και το 1950 στο Μεξικό.

Τα στάδια της αποθέωσης:
H Κάλλας ανοίγει τη σαιζόν στη Σκάλα του Μιλάνου με το "Σικελικό Εσπερινό", εμφάνιση που της προσφέρει μεγάλη αναγνώριση. Κατά τη διάρκεια των επόμενων επτά ετών η Σκάλα θα είναι η σκηνή των μέγιστων θριάμβων της σε ένα ευρύ φάσμα ρόλων. Το 1955 ανεβάζει την ιστορική παράσταση της "Τραβιάτας" του Βέρντι σε σκηνοθεσία Λουκίνο Βισκόντι.
Στις 27 Οκτωβρίου 1956 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης ως "Νόρμα" στο ομώνυμο έργο του Μπελλίνι. Στις 5 Αυγούστου 1957 επιστρέφει στην Αθήνα και εμφανίζεται στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Δύο μήνες πριν είχε γνωρίσει τον εφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση σε δεξίωση της κοσμικογράφου Έλσα Μαξγουελ. Η γνωριμία τους θα εξελιχθεί σε μία από τις πλέον συζητημένες σχέσεις στην ιστορία.
Το 1960 τραγουδά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου "Νόρμα" και το επόμενο έτος "Μήδεια" σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή. Το 1962 επανέρχεται στη Σκάλα του Μιλάνου και αποθεώνεται σαν Μήδεια σε σκηνοθεσία Αλέξη Μινωτή και κοστούμια Γιάννη Τσαρούχη. Τον Ιανουάριο του 1964 πείθεται από το Φράνκο Τζεφιρέλι να συμμετάσχει σε μία νέα παραγωγή της "Τόσκα" στη σκηνή του Covent Garden. Η παράσταση εκθειάζεται από τους κριτικούς ενώ ακολουθεί την ίδια χρονιά νέος καλλιτεχνικός θρίαμβος στην Όπερα των Παρισίων με τη "Νόρμα". Παρά τα φωνητικά προβλήματα που έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει το παρισινό κοινό την αποδέχεται θερμά.
Στις 5 Ιουλίου 1965 εμφανίζεται για τελευταία φορά σε παράσταση όπερας στο Covent Garden με την "Τόσκα" σε σκηνοθεσία Φράνκο Τζεφιρέλι. Στα 1966 απεκδύεται την αμερικανική υπηκοότητα και λαμβάνει την ελληνική. Με αυτή της την ενέργεια λύεται και τυπικά ο γάμος της με το Μενεγκίνι. Πλέον ελπίζει ότι ο Αριστοτέλης Ωνάσης θα της ζητήσει να παντρευτούν κάτι που τελικά δε γίνεται μια και στις 8 Ιουλίου 1968 ο Έλληνας μεγιστάνας παντρεύεται τη χήρα του Αμερικανού Προέδρου Κέννεντυ, Τζάκυ. Αυτή του η πράξη βυθίζει σε κατάθλιψη την κορυφαία υψίφωνο.

Τελευταίες σκηνές πριν το τέλος:

Το 1970 γυρίζει σε ταινία τη "Μήδεια" του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Πιερ Πάολο Παζολίνι. Η ταινία δεν έχει τύχη στις κινηματογραφικές αίθουσες. Στις 25 Μαΐου μεταφέρεται στο νοσοκομείο και γίνεται γνωστό ότι επεχείρησε να αυτοκτονήσει λαμβάνοντας μεγάλη δόση βαρβιτουρικών.
Το 1973 ξεκινά την τελευταία της περιοδεία με το "Σικελικό Εσπερινό" και σκηνοθέτη το Τζουζέπε ντι Στέφανο. Στις 8 Δεκεμβρίου η Κάλλας τραγούδησε στην Όπερα των Παρισίων, όπου το κοινό την κάλεσε στη σκηνή 10 φορές καταχειροκροτώντας την. Η τελευταία της εμφάνιση έγινε στην πόλη Σάπορο της Ιαπωνίας στις 11 Δεκεμβρίου του 1974.
Η Μαρία Κάλλας πέρασε στην αιωνιότητα στις 16 Σεπτεμβρίου 1977 στο Παρίσι. Η κηδεία της έγινε στις 20 Σεπτεμβρίου και, αφού το σώμα της αποτεφρώθηκε όπως επιθυμούσε, την άνοιξη του 1979 η τέφρα της σκορπίστηκε στο Αιγαίο.

Γεώργιος Ν. Παπανικολάου        (1883 - 1962)




Ο κορυφαίος γιατρός με την παγκόσμια ακτινοβολία γεννήθηκε στην Κύμη Ευβοίας στις 13 Μαΐου 1883.

Ο πατέρας του Νικόλαος Παπανικολάου ήταν γιατρός που άσκησε το επάγγελμα του για πολλά χρόνια στην Κύμη και διετέλεσε για αρκετό χρονικό διάστημα Δήμαρχος της πόλης και είχε επίσης εκλεγεί και Βουλευτής Ευβοίας και Καρυστίας. Τα παιδικά του χρόνια ο Γεώργιος τα πέρασε στην Κύμη όπου και τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Κατόπιν οι γονείς του τον έστειλαν στην Αθήνα για να τελειώσει τις εγκύκλιες σπουδές. Είχε και ένα μεγαλύτερο αδελφό ο οποίος σπούδασε Νομικά. Σύμφωνα με την παράδοση και την πάγια συνήθεια, που ήταν πολύ ζωντανή την εποχή εκείνη στις ελληνικές οικογένειες, ο πρωτότοκος γιος έπρεπε ν' ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα. Μιας όμως και ο πρωτότοκος γιος ακολούθησε τη Νομική Επιστήμη, έμελλε να εκπληρωθεί η πατρική επιθυμία και η παράδοση από τον Γεώργιο ο οποίος έδειχνε και ιδιαίτερη κλίση στην ιατρική επιστήμη. Σαν παιδί ο Γεώργιος Παπανικολάου ανατράφηκε σε ένα ιδιαίτερα θερμό και συναισθηματικό οικογενειακό περιβάλλον. Ο πατέρας του ήταν άνθρωπος δραστήριος και με έντονη προσωπικότητα, ενώ η μητέρα του, τα αδέλφια του και όλοι οι συγγενείς και φίλοι του έδειχναν ξεχωριστή αδυναμία στον σπάνια προικισμένο νέο, το Γεώργιο, ο οποίος είχε ήδη αρχίσει να ξεχωρίζει από τους συνομήλικους του για τα ψυχικά, φυσικά και πνευματικά του χαρίσματα. Μετά την αποπεράτωση των γυμνασιακών του σπουδών γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1898, και έλαβε το πτυχίο του το 1904 , σε ηλικία δηλαδή μόλις 21 ετών.
Καθώς ήταν φιλομαθής, και διακρινόταν από μικρός για τη μεγάλη του θέληση, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα, διεύρυνε την μόρφωση του με την εκμάθηση ξένων γλωσσών. Παράλληλα ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία, αλλά και το μεγάλο πάθος του, που ήταν η μουσική. Γι' αυτό ασχολήθηκε επί 8 οκτώ χρόνια με το βιολί, και όπως θα δούμε πιο κάτω, στα δύσκολα χρόνια της παραμονής του στην Αμερική, η γνώση αυτή του φάνηκε χρήσιμη. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή και πήρε το δίπλωμά του, ο Παπανικολάου επέστρεψε στην γενέτειρά του την Κύμη. Επιστρέφοντας όμως εκεί, αναρωτιόταν γιατί έγινε γιατρός, αφού δεν ήθελε να ασκήσει το επάγγελμα. Καθημερινά έκανε ατελείωτους περιπάτους στους καταπράσινους λόφους της Κύμης, διαβάζοντας φιλοσοφία. Ο Καντ και ο Νίτσε ήταν εκείνοι που ικανοποιούσαν περισσότερο τις αναζητήσεις του. Η φιλοσοφική σκέψη του Νίτσε έπαιξε τον κύριο ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Ο Γεώργιος Παπανικολάου, ο οποίος στα νεανικά του χρόνια βίωσε τη σκληρή δοκιμασία και τη δραματικότητα του άτυχου πολέμου του 1897, προβληματίσθηκε από τα ιδεολογικά ρεύματα και επηρεάσθηκε από τις φιλοσοφικές θεωρίες των αρχών του 20ου αιώνα Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, το γεγονός ότι ο Παπανικολάου από το 1904, αριστούχος πτυχιούχος της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε αποφασίσει να μην ασκήσει το ιατρικό επάγγελμα, προκειμένου να αποσυρθεί στην Κύμη, καλλιεργεί μονάχος τη γη του, διαβάζει φιλοσοφία και βιολογία, ασχολείται με τη γλώσσα και με το δημοτικισμό και προετοιμάζει καλύτερα το έδαφος για τις μεταπτυχιακές του σπουδές. Ο πατέρας του γνωρίζοντας τον χαρακτήρα και τις ικανότητές του παιδιού του, την ολοφάνερη εξυπνάδα του και την έμφυτη τάση του προς την επιστημονική έρευνα, θυσιάζοντας τις οικονομίες του, έστειλε το Γεώργιο στα 1907 για ανώτερες σπουδές στη Γερμανία. Επιλέγει τον κλάδο της Βιολογίας, που ανταποκρίνεται περισσότερο στα ενδιαφέροντά του και μεταβαίνει στην Ιένα πρώτο σταθμό της μετεκπαίδευσής του όπου θα παρακολουθήσει τα μαθήματα του καθηγητή Ερνέστου Χαίκελ, ινδάλματος των φοιτητικών χρόνων του. Το 1908 θα συνεχίσει τις σπουδές του στο Freiburg και τέλος στο Μόναχο, όπου το 1910 θα του απονεμηθεί ο τίτλος του Διδάκτορα της Φιλοσοφίας για την εργασία του «Περί των συνθηκών της διαφοροποιήσεως του φύλου των Δαφνιδών». Όταν γύρισε στην Ελλάδα (1910), ο Παπανικολάου διαπίστωσε ότι οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές για τα μελλοντικά του σχέδια. Στις 10 Σεπτεμβρίου 1910 παντρεύτηκε την Ανδρομάχη Μαυρογέννους (απόγονο της Μαντώς Μαυρογέννους). Αμέσως μετά το γάμο του , αποφάσισε να φύγει πάλι για το εξωτερικό, διευκρινίζοντας στους γονείς του πως «το ιδανικόν μου δεν είναι να πλουτίσω, ούτε να ζήσω ευτυχής αλλά να εργασθώ, να δράσω, να δημιουργήσω, να κάμω κάτι τι αντάξιον ενός ανθρώπου ηθικού και δυνατού» Πρώτος σταθμός της επιστημονικής Οδύσσειας του Παπανικολάου το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο του Μονακό, όπου έλαβε μέρος σε μία από τις ερευνητικές αποστολές του ωκεανογραφικού σκάφους «L' Hirodelle» (1911) του πρίγκιπα Αλβέρτου Α'. Η «γερμανική περίοδος» της ζωής του Γεώργιου Παπανικολάου υπήρξε και αυτή εποχή αναζητήσεων και φιλοσοφικού στοχασμού. Με τους φίλους του Αλέξανδρο Δελμούζο και Γ. Σκληρό, το γνωστό λογοτέχνη Κωνσταντίνο Χατζόπουλο, που επίσης βρισκόταν εκείνα τα χρόνια στη Γερμανία και τον Μ. Ζαβιτσιάνο, ο Γεώργιος Παπανικολάου συγκροτεί βραχύβια σοσιαλιστική ομάδα. Σταθερός υπέρμαχος του δημοτικισμού, που τότε ταυτιζόταν με ριζοσπαστικές αντιλήψεις για την πολιτική και την επιστήμη, δημοσιεύει ενυπόγραφο άρθρο στο αθηναϊκό περιοδικό «Ο Νουμάς» (φύλλα 319 έως 321 του 1908). Το εν λόγω άρθρο που έφερε τον τίτλο «Για τον εγωισμό και τους εγωιστάς» αποτελεί κατά κάποιο τρόπο απάντηση σε κείμενο που είχε δημοσιευθεί σε προηγούμενο φύλλο με τίτλο «Εγωισμός ή αγάπη;». Το άρθρο παρουσιάζει ενδιαφέρον διότι μαρτυρεί τις τότε αντιλήψεις και τις πνευματικές αναζητήσεις του μετέπειτα διάσημου ερευνητή. Γρήγορα όμως και αφού γνώρισε διάφορα φιλοσοφικά ρεύματα αποφασίζει να αφιερωθεί στη βιολογική έρευνα, την οποία θα καταστήσει σκοπό της ζωής του. Γράφει ο ίδιος στον πατέρα του: «Δεν είμαι πλέον ονειροπόλος. Η επιστήμη με άρπαξε από τα χέρια του Νίτσε. Πατώ απάνω σε έδαφος στερεό...». Δεν του αρκούσε να ασκήσει το ιατρικό επάγγελμα, αλλά ήθελε να στραφεί στην επιστημονική έρευνα, επηρεασμένος από τις θεωρίες των Ιμμάνουελ Καντ, Φρήντριχ Νίτσε, Αρθουρ Σοπενχάουερ και Γιόχανν Βόλφγκανγκ Γκαίτε και από το βιβλίο του Ερνστ Χαίκελ για «το αίνιγμα του σύμπαντος».

Διακόπτει την παραμονή στο εξωτερικό για να συμμετάσχει στους Βαλκανικούς πολέμους ως γιατρός το 1912-1913 , εδώ του δόθηκε και η αποφασιστική για την καριέρα του ευκαιρία να γνωρίσει ελληνοαμερικανούς στρατιώτες, οι οποίοι και τον παρακίνησαν να επισκεφθεί την Αμερική, την χώρα που αργότερα έγινε η δεύτερη πατρίδα του.. Μετά τη λήξη του πολέμου το 1913 Αναχωρεί για Αμερική μαζί με τη γυναίκα του . Δύσκολες οι συνθήκες λόγω οικονομικών δυσκολιών, με αποτέλεσμα να εργαστούν και οι δυο σε ένα εμπορικό κατάστημα. Ο ένας πουλώντας χαλιά και η άλλη ράβοντας κουμπιά με αμοιβή 5 δολάρια την εβδομάδα. Ενώ ο φτωχός άγνωστος μετανάστης εξελίσσεται ραγδαίως από υπάλληλος σε κατάστημα και δημοσιογράφος σε ελληνική εφημερίδα στην αρχή, με δυσκολία κέρδισε μια θέση στο Εργαστήριο Ανατομικής του Πανεπιστημίου Columbia και αργότερα μια άλλη θέση στο Cornell της Ν. Υόρκης. Εργάζεται νυχθημερόν βάζοντας σε ενέργεια όλες τις απεριόριστες ικανότητές του. Τα προβλήματα τελειώνουν όταν ο Παπανικολάου διορίστηκε βοηθός του παθολογοανατομικού τμήματος του Νοσοκομείου της Νέας Υόρκης, ύστερα από μεσολάβηση του διάσημου γενετιστή του Πανεπιστημίου Κολούμπια Τ.Χ. Μόργκαν. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα θυσιάζει πολλά από όσα αγάπησε στο βωμό της επιστήμης. Ξεχνά τους δεσμούς του με τη φύση και τα σπορ, την απόλαυση του φυσικού ανθρώπου τους καλούς του φίλους ακόμα και την ίδια του την οικογένεια. Αρχίζει να αγωνίζεται με μόνο συμπαραστάτη την αφοσιωμένη συζυγό του Μάχη, για μια παγκόσμια υπόθεση που του απαιτεί να μείνει τελείως απερίσπαστος. Πειραματίσθηκε με τα ωάρια ινδικών χοιριδίων και ύστερα από χιλιάδες δυσκολίες ανακάλυψε την ύπαρξη ενός ορισμένου γεννητικού κύκλου στα ζώα. Το μεγάλο βήμα είχε γίνει στην ορμονική κυτταρολογία. Δεν απέμενε παρά η αντίστοιχη έρευνα και στον άνθρωπο. Πλην όμως του ορμονικού προσδιορισμού του γεννητικού κύκλου των γυναικών δια των επιχρισμάτων επεξετάθει και σε παθολογικές καταστάσεις, ώσπου πέτυχε την πράγματι συγκλονιστική ανακάλυψη της υπάρξεως καρκινικών κυττάρων σε περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε επιχρίσματα. Οι τεράστιες επιστημονικές ικανότητες, αλλά και το ήθος του αφοσιωμένου ερευνητή δεν άργησαν να εκτιμηθούν και να καρποφορήσουν στο Ιατρικό Κολέγιο του Πανεπιστημίου του Κορνέλλ, στο οποίο εργάστηκε αδιάκοπα με τις εξής ιδιότητες : Το 1914 ως Ερευνητής Βιολόγος στο τμήμα Ανατομίας του πανεπιστημίου Cornell. Το 1916 –1923 ως Εισηγητής του τμήματος Ανατομίας του πανεπιστημίου Cornell. Το διάστημα 1923 –1925 ως Επίκουρος Καθηγητής του τμήματος Ανατομίας του πανεπιστημίου Cornell. Στην αρχή της επιστημονικής σταδιοδρομίας του, αποφασισμένος να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις πειραματικές έρευνες τις οποίες είχε αρχίσει στη Γερμανία, ο Παπανικολάου μελέτησε πειραματικά το κολπικό επίχρισμα σε ινδικά χοιρίδια με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Ο Βενιζέλος προσπάθησε να τον πείσει να γυρίσει στην Ελλάδα, όπου θα του απονεμόταν τιμητικά ο τίτλος του καθηγητή της έδρας της Ζωολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι σχετικές όμως διαπραγματεύσεις ναυάγησαν γιατί ο Βενιζέλος έχασε τις επόμενες βουλευτές εκλογές. Η δημιουργικότερη αλλά και σκληρότερη περίοδος των ερευνητικών του προσπαθειών ήταν η δεκαετία του 1920. Ήταν η εποχή που πραγματοποιήθηκαν και ευδοκίμησαν οι πρώτες κλινικοεργαστηριακές μελέτες του για τη διαγνωστική αξία της κυτταρολογικής εξέτασης του κολπικού επιχρίσματος στις γυναίκες. Από το 1925 Ξεκινάει δοκιμές της τεχνικής «παπ-τεστ» σε ασθενείς του Νοσοκομείου της Νέας Υόρκης. Το 1938 ορίζεται Αναπληρωτής Καθηγητής του τμήματος Ανατομίας. Το διάστημα 1939 – 1940 αφιερώνεται ολοκληρωτικά την μελέτη κυτταρολογικών μεθόδων με τους Dr. Herbert F. Traut. Το 1941 Λαμβάνει επιχορήγηση από το ταμείο της Κοινοπολιτείας, 1800 δολαρίων. Το 1943 Δημοσιεύει (μαζί με τον F. Traut) την «Διάγνωση του καρκίνου δια του κολπικού επιχρίσματος», τη μνημειώδη μονογραφία την οποία εκτός από τα χαρακτηριστικά των καρκινωματωδών κυττάρων ετονίζετο ότι και προκαρκινωματώδεις ακόμα καταστάσεις μπορούν να διευρευνηθούν έγκαιρα και να θεραπευτούν. Σε μια εποχή που συζητείτο ακόμα και το αν θα ήταν σωστό οι καρκινοπαθείς να εισάγονται σε νοσοκομεία, εκείνος πάλευε ενσυνείδητα για να θέσει υπό έλεγχο την αρρώστια και να λιγοστέψει τον ανθρώπινο πόνο. Οι νέες δυνατότητες της μεθόδου του για την έγκαιρο διάγνωση του καρκίνου που επεξετάθει και εις όλα τα όργανα του ανθρωπίνου σώματος ήταν ολοφάνερες, αν και συνάντησαν τα πρώτα εκείνα χρόνια πολλές δυσκολίες αποδοχής από πολλούς προκατειλημμένους γιατρούς. Όμως ο Παπανικολάου περιμένει τη νίκη της αλήθειας με αισιοδοξία. Αγωνίζεται πολλά χρόνια για να διαδοθεί η σωτήρια μέθοδος με σειρά ειδικών μαθημάτων του ίδιου τότε στο Cornell και με χρηματική επιχορήγηση από την American Cancer Society, της οποίας πρόεδρος ήταν ο φωτισμένος Cameron. Το 1951 Ανακηρύσσεται Ομότιμος Καθηγητής της κλινικής ανατομίας. Το 1954 Δημοσιεύει τον ʼτλα της Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας , που αποτελεί την ολοκλήρωση και την επισφράγιση του έργου του. Σε λίγα χρόνια αποσύρεται από τον ενεργό στίβο αλλά τότε αρχίζει αλλεπάλληλες προσπάθειες για τη δημιουργία ενός Κυτταρολογικού Διαγνωστικού και Ερευνητικού Κέντρου, ανεπιτυχώς μεν στο Cornell και Long Island, ευτυχώς όμως με ικανοποιητικά αποτελέσματα στο Μαϊάμι της Φλώριδας. Έχουμε αρκετά ήδη πλησιάσει στα εντελώς τελευταία χρόνια. Η προσφορά του πήρε εξαιρετικά μεγάλη πρακτική εφαρμογή. Η Ευρώπη τον προσκαλεί τότε να γίνει επίτιμο μέλος σε επιστημονικές Εταιρείες, Νοσοκομεία και Ιατρικές Σχολές. Μεταξύ των πρώτων συγκαταλέγεται φυσικά και η Ελλάς όπου δυστυχώς τα φιλόδοξα σχέδια του ’57 για ίδρυση Ινστιτούτου Παπανικολάου δεν μπόρεσαν να γίνουν πράξη. Το συγγραφικό έργο του Γεωργίου Παπανικολάου αποτελείται από 158 άρθρα και 5 συγγράμματα. Τα εν λόγω συγγράμματα, ιδιαιτέρως μάλιστα ο περίφημος Ατλας Αποφολιδωτικής Κυτταρολογίας, χάρη στη μεστότητα του κειμένου τους και την απαράμιλλη εικονογράφησή τους αποτελούν βιβλία-σταθμούς όχι μόνο για τον κλάδο της κυτταρολογίας, αλλά και για ολόκληρη την ιατρική βιβλιογραφία του 20ού αιώνα. Διατηρούσε άρρηκτους δεσμούς με την Ελλάδα, ενδιαφερόταν για τα πολιτικά, τα πνευματικά και τα κοινωνικά ρεύματα και έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση στο εθνικό έργο του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο Παπανικολάου, αφού εργάστηκε σκληρά επί μισό σχεδόν αιώνα στο Ιατρικό Κολέγιο του Πανεπιστημίου του Κορνέλλ - χωρίς να κάνει διακοπές, εκτός από ένα σύντομο επιστημονικό ταξίδι στην Ευρώπη, με τελικό σταθμό την Ελλάδα και την Κύμη (1957) - αποφάσισε παρά τα 78 χρόνια του να εγκαταλείψει τη Νέα Υόρκη και να εγκατασταθεί στο Μαϊάμι για να αναλάβει την οργάνωση και τη διεύθυνση του εκεί Καρκινολογικού Ινστιτούτου. Δεν πρόλαβε να το εγκαινιάσει ο ίδιος, λόγω του θανάτου του, αλλά ο φίλος του καρκινολόγος Τσαρλς Κάμερον. Το φθινόπωρο του 1961 το ζεύγος μετακόμισε στο Μαϊάμι της Φλώριδος παρά τις αντιρρήσεις των συνεργατών τους. Εκεί του αφιέρωσαν ένα καινούργιο Ινστιτούτο έρευνας του Καρκίνου υπό το όνομά του "Γεώργιος Παπανικολάου". Δεν πρόλαβε ούτε τα εγκαίνια, που έγιναν με βαριά θλίψη αργότερα από την Mrs Pap. Στις 19 Φεβρουαρίου 1962 πεθαίνει στο σπίτι του στο Μαϊάμι από μυοκαρδιακό έμφραγμα. Η πρωτοποριακή κυτταροδιαγνωστική μέθοδος του «Dr Pap» έγινε γνωστή με τις ιατρικές συντμήσεις «Pap smear» (επίχρισμα Παπανικολάου) και «Pap test» (δοκιμασία Παπανικολάου).  Μετά την εφαρμογή του τεστ Παπανικολάου μόνον στις Η.Π.Α οι θάνατοι από τον καρκίνο του ραχήλου της μήτρας εμειώθησαν κατά 70% την τελευταία πεντηκονταετία. Ο άνθρωπος, ο οποίος «χάρισε ζωή στις γυναίκες ολόκληρου του κόσμου» -όπως θυμίζει μια αναμνηστική πλάκα του Καρκινολογικού Ινστιτούτου που έχει μετονομαστεί σε «Ερευνητικό Καρκινολογικό Ινστιτούτο Γεώργιος Παπανικολάου»- ήταν πάντα ένας σιωπηλός αγωνιστής του πνεύματος και της επιστήμης, επίμονος και ατάραχος, ακούραστος και ταπεινός, ευγενής και αξιοπρεπής, ακόμα και όταν αδικήθηκε όπως στην περίπτωση του Νόμπελ Ιατρικής, για το οποίο είχε προταθεί από πολλούς Έλληνες και ξένους ερευνητές. Η γυναίκα του, Μάχη Παπανικολάου, προσπάθησε να συνεχίσει το έργο του στο Μαϊάμι μέχρι το θάνατό της (1982), πιστεύοντας ότι οι επιστήμονες γεννιόνται και ότι οι έρευνές τους καρποφορούν μέσα στα πειραματικά εργαστήρια. Για τούτο -όπως έγραψε αποκαλυπτικά η ίδια- «δεν υπήρχε για μέσα άλλη λύση από να τον ακολουθώ στο εργαστήριο, κάνοντας το δικό του τρόπο ζωής και δικό μου».

Διακρίσεις
Ο Παπανικολάου τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. Το Πανεπιστήμιο Cornell, στο οποίο εργάστηκε συνεχώς επί μισό σχεδόν αιώνα και από το 1947 κατείχε τη θέση του καθηγητή της κλινικής ανατομικής, τον ανεκήρυξε το 1957 ομότιμο καθηγητή της ίδιας έδρας. Διετέλεσε επίσης σύμβουλος ιατρός (Consultant) του περίφημου Memorial Hospital της Νέας Υόρκης. Η Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών, η Ένωση των Αμερικανικών Ιατρικών Κολεγίων και η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία τού απένειμαν τιμητικά βραβεία. Το 1949 η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ονόμασε τον Παπανικολάου επίτιμο διδάκτορά της, ενώ η Ακαδημία Αθηνών τον Νοέμβριο του 1957 τον ανεκήρυξε παμψηφεί επίτιμο μέλος της. Σημειωτέον ότι υπήρξε ο πρώτος στον οποίο απονεμήθηκε η ανωτάτη τιμητική διάκριση της Ακαδημίας Αθηνών. Μεταθανατίως του απενεμήθη και το Βραβείο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η Ελλάδα τον τίμησε αποτυπώνοντας τη μορφή του σε χαρτονόμισμα των δέκα χιλιάδων δραχμών και σε γραμματόσημα. Γραμματόσημα επίσης εξέδωσαν η Κύπρος και οι Η.Π.Α.

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ μερικές από τις τιμητικές διακρίσεις
1948 Βραβείο Borden
1950 Βραβείο Amory
1950 Βραβείο Lasker της Αμερικάνικης Ένωσης Δημόσιας Υγείας.
1951 Πρώτο Βραβείο από το ΑΧΕΠΑ
1952 Μετάλλιο τιμής από την Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία.
1953 Βραβείο Κυτταρολογίας της Βιέννης
1953 Τιμήθηκε από τον Βασιλιά της Ελλάδας με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικα.
1954 Βραβείο σύγχρονης Ιατρικής για διακεκριμένο επίτευγμα.
1955 Βραβείο Bertner
1956 Βραβείο Passano
1957 Μετάλλιο τιμής του Γεωργίου του 1ου από την Ελληνική Κυβέρνηση.
1960 Βραβείο Clement Cleveland
Ο Γεώργιος Παπανικολάου είχε προταθεί δύο φορές για το βραβείο Νόμπελ. Η επιτροπή δεν έκανε δεκτή την πρόταση αφού θεώρησε ότι θα μπορούσε να βραβεύσει την ανακάλυψη μίας θεραπείας άλλα όχι μίας διαγνωστικής μεθόδου. Το λάθος της επιτροπής, σήμερα είναι ολοφάνερο, σύμφωνα με στατιστικές μετρήσεις, τα περιστατικά θανάτου λόγο καρκίνου της μήτρας μειώθηκαν κατά 70% μετά την εφαρμογή του τεστ Παπανικολάου.

Κάρμα

Ο όρος "κάρμα" προέρχεται από τα σανσκριτικά και σημαίνει "να κάνεις" ή "να κατασκευάσεις".

Χρησιμοποιείται για να περιγράψει την μετατροπή της ενέργειας σε δράση. Για κάποιους το "κάρμα" αποτελεί ξεκάθαρη έκφραση προηγούμενων ζωών. Άλλοι το ταυτίζουν με αυτό που αποκαλούμε "μοίρα" ή "γραμμένο" και μας ακολουθεί από την στιγμή που θα γίνει η σύλληψή μας στην μήτρα της μητέρας μας. Τα δώδεκα βήματα που ακολουθούν δεν είναι εύκολα. Απαιτείται εσωτερική δύναμη και προσπάθεια για να καταφέρει κάποιος μέσα από τον διαλογισμό να ανακαλύψει τα "κομμάτια" της ζωής του. Δεν είναι όμως ακατόρθωτο. Αν επαναλάβετε την διαδικασία 3-4 φορές μέσα στον επόμενο μήνα, είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή θα τα καταφέρετε. Το τι θα συναντήσετε στην "βουτιά στο παρελθόν" σας, είναι άγνωστο. Ίσως βρείτε σημάδια προηγούμενων ζωών. Ίσως αντιληφθείτε από που ξεκινούν κάποια πράγματα που συμβαίνουν στην τωρινή ζωή σας. Στο τέλος πάντως του "ταξιδιού", θα δείτε από άλλη οπτική τον ίδιο σας τον εαυτό.

Αν αντέχετε, ξεκινάμε!

Τα 12 βήματα για να συμπληρώσετε το παζλ του "κάρμα" σας.

Βήμα πρώτο: Αφιερώστε μία ώρα αποκλειστικά στον εαυτό σας! Βγάλτε την συσκευή του τηλεφώνου από την πρίζα, κλείστε το κινητό και ενημερώστε τους δικούς σας ότι για τα επόμενα 60 λεπτά δεν θα ασχοληθείτε με τίποτα. Ακούγεται απλό αλλά είναι ίσως το πιο δύσκολο από τα βήματα που θα ακολουθήσουν: μία ώρα απολύτως μόνοι με τον εαυτό σας!
Βήμα δεύτερο: Ανάψτε ένα-δύο αρωματικά κεριά . Οι κατάλληλες μυρωδιές για να πετύχετε καλύτερη χαλάρωση και αυτοσυγκέντρωση είναι : ευκάλυπτος, υάκινθος, λιβάνι, λεβάντα, πασχαλιά, μύρο, πορτοκάλι ή σανδαλόξυλο.
Βήμα τρίτο: Όλα είναι έτοιμα για να ξεκινήσετε τις αναπνοές. Μπορείτε να είστε ξαπλωμένος ή καθιστος- όπως εσείς νιώθετε καλύτερα. Εισπνεύστε από την μύτη μετρώντας μέχρι το τρία. Κρατήστε την αναπνοή σας μετρώντας ξανά μέχρι το τρία. Καθώς εκπνέετε, μετρήστε πάλι αργά μέχρι το τρία. Συνεχίστε τις αναπνοές για 2 λεπτά.
Βήμα τέταρτο: Αφού έχετε χαλαρώσει την ένταση με τις αναπνοές, είσαστε έτοιμοι να περάσετε στην φάση της χαλάρωσης όλων των μελών του σώματος. Αρχίστε από τα δάκτυλα των ποδιών σας. Συγκεντρωθείτε μόνο σε αυτά - σαν να μην υπάρχει το υπόλοιπο σώμα σας. Κρατήστε τα μάτια σας και την σκέψη σας συγκεντρωμένα στο σημείο που θέλετε να χαλαρώσετε. Αναπνέετε ήρεμα και αργά εισπνέοντας πάντα από την μύτη και εκπνέοντας από το στόμα. Μετά από λίγο θα νιώσετε τα δάχτυλά σας να "βαραίνουν".  Συνεχίστε με την ίδια τακτική και χαλαρώστε τα πόδια, μετα την λεκάνη, την μέση, το στήθος, τον αυχένα, τα χέρια. Τελευταίο θα χαλαρώσετε το κεφάλι. Ο χρόνος που απαιτείται είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο. Είναι θέμα εξάσκησης αλλά και εσωτερικής ηρεμίας. Μην απογοητεύτειτε αν δεν τα καταφέρτε με την πρώτη φορά. Την επόμενη θα είναι σίγουρα καλύτερα.
Βήμα πέμπτο: Αν έχει γίνει σωστά το προηγούμενο βήμα, τότε θα πρέπει να νιώθετε όλο σας το σώμα "βαρύ". Τα χερια και τα πόδια σας είναι σαν να έχουν αποσυνδεθεί από το υπόλοιπο σώμα. Κλείστε τώρα τα μάτια σας. Μην τα ανοίξετε για κανέναν λόγο μέχρι το τελευταίο βήμα γιατί οποιοδήποτε οπτικό εξωτερικό ερέθισμα θα χαλάσει την συγκέντρωσή σας.
Βήμα έκτο: Είσαστε πλέον έτοιμοι να αρχίσετε το ταξίδι που θα συμπληρώσει το παζλ της ζωής σας. Φανταστείτε πως βρίσκεστε στην κορυφή μιας μεγάλης σκάλας. Τα σκαλοπάτια δεν φαίνονται, γιατί είναι βυθισμένα στην ομίχλη. Εσείς όμως δεν φοβόσαστε.
Αρχίστε να κατεβαίνετε αργά, αργά προς τα κάτω σαν να πετάτε. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο αυτή τη στιγμή για εσας. Μόνο η σκάλα και η χαρά ότι καταφέρνετε να κατεβείτε όλο και πιο κάτω, όλο και πιο κοντά στον προορισμό σας. Τώρα, η ομίχλη αρχίζει να διαλύεται. Βλέπετε καθαρά τα πόδια σας να πατούν στο πάτωμα. Τα καταφέρατε!
Βήμα έβδομο: Φανταστείτε πως φτάσατε σε μια κυκλική αίθουσα. Προχωρήστε και σταθείτε στο κέντρο της. Κοιτάξτε ακριβώς απέναντι - χωρίς να ανοίξετε τα μάτια σας, αλλά με τα "μάτια της ψυχής". Βλέπετε μια μεγάλη πόρτα από ανοιχτόχρωμο ξύλο. Πάνω της υπάρχει σκαλισμένο ένα όνομα. Τo δικό σας!
Βήμα όγδοο: Πλησιάστε στην πόρτα. Ακριβώς κάτω από το όνομά σας υπάρχουν σκαλισμένα κάποια γράμματα σε μία άγνωστη για εσάς γλώσσα. Ακουμπήστε τα δάχτυλά σας και αφήστε την φαντασία σας να "διαβάσει" την φράση. Αυτό που θα "ακούσετε" να σας λέει η φωνή μέσα σας, μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: είτε είναι το όνομα που είχατε την τελευταία φορά που περάσατε αυτή την πόρτα σε κάποια προηγούμενη ζωή, είτε είναι το όνομα του ανθρώπου που προστάζει το κάρμα σας να συναντήσετε στην τωρινή ζωή!
Βήμα ένατο: Ανοίξτε τώρα την πόρτα.Ένα μπλε φως θα "τυφλώσει" για λίγο τα μάτια σας. Μην σταματάτε. Προχωρήστε στον διάδρομο. Θα ακούσετε την ξύλινη πόρτα να κλείνει πίσω σας. Το φως θα γίνει τώρα πιο απαλό. Βρισκόσαστε σε μία αίθουσα τέχνης. Γύρω σας υπάρχουν θάλαμοι με αντικείμενα από κάθε ιστορική περίοδο. Χωρίς να σκεφτείτε καθόλου, προχωρήστε προς εκείνη την προθήκη που σας "τραβάει" κοντά της.
Βήμα δέκατο: Παρατηρήστε καλύτερα τα αντικείμενα που βλέπετε. Οι πιθανότητες είναι τρεις: α) βλέπετε πράγματα που ανήκουν σε μακρινές ιστορικές περιόδους. Ίσως να σας θυμίζουν κάτι, σαν σε όνειρο. Είναι μάλλον η εποχή που ζήσατε στην τελευταία σας ζωή πριν από αυτήν που ζείτε τώρα.
β) τα αντικείμενα προέρχονται από την τωρινή σας ζωή. Ο λόγος που τα συναντάτε είναι γιατί σχετίζονται με κάτι που σας σημάδεψε βαθειά και σας ακολουθεί για πάντα. Ήρθε η στιγμή να το κοιτάξετε κατάματα!
γ) αντικρύζετε πράγματα που ανήκουν σε κάποιον άλλον. Κάποιον που γνωρίζετε καλά. Είναι γιατί η σχέση σας δεν είναι τυχαία. Έχει βαθιές καρμικές ρίζες. Χωρίς αυτόν τον άνθρωπο η "πινακοθήκη της ζωής " σας θα είναι ελλειπής.
Βήμα ενδέκατο: Προχωρήστε τώρα στο βάθος του διαδρόμου δεξιά. Εκεί που βλέπετε ένα λευκό φως. Στον τοίχο είναι κρεμασμένος ένας πίνακας. Δεκάδες πρόσωπα απεικονίζονται σε αυτόν. Τον βλέπετε; Αν ναι, τότε τα καταφέρατε! Βρισκόσαστε μπροστά στον πίνακα της ζωής σας! Εδώ θα δείτε όλες τις ζωές που έχετε ζήσει αλλά και τα πρόσωπα με τα οποία είστε συνδεδεμένος. Δεν τα διαλέξατε, ούτε σας διάλεξαν. Ήταν "μοιραίο" να συαντηθείτε! Μην βιαστείτε να φύγετε από εδώ. Όσο περισσότερο καταφέρετε να παρατηρήσετε τον πίνακα, τόσο περισσότερα στοιχεία θα πάρετε για το "χθες".
Βήμα δωδέκατο: Έφτασε η ώρα της επιστροφής. Εισπνεύστε από την μύτη και κρατήστε την αναπνοή σας για λίγο. Εκπνεύστε από το στόμα σιγά σιγά. Επαναλάβετε τρεις κόμη φορές, με τον ίδιο ρυθμό. Ανοίξτε τα μάτια σας. Βγάλτε έναν βαθύ αναστεναγμό... Σίγουρα δεν τα μάθατε όλα. Σας περιμένουν ακόμη πολλά. Σκεφτείτε όμως με ηρεμία τα όσα ανακαλύψατε, "δουλέψτε τα" μέσα σας, κατανοήστε τα. Τα υπόλοιπα σε λίγες ημέρες. Στην επόμενη "βουτιά στο παρελθόν"!
Συντάκτης: Λίζα Μελλά

H ψυχή να ζει μετά τον θάνατο?

"Ναι! Μπορεί η ψυχή να ζει μετά τον θάνατο."

Ο dr Sam Parnia είναι γιατρός στη Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών του Ιατρικού Κέντρου Cornell της Νέας Υόρκης. Τα τελευταία χρόνια μελετά το φαινόμενο των μεταθανάτιων ή επιθανάτιων εμπειριών. Το pyles.tv, επικοινώνησε μαζί του αναζητώντας απάντηση στο αιώνιο ερώτημα : υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο; Οι απαντήσεις του αφήνουν ζωντανή την ελπίδα για συνέχεια της ύπαρξης μας και μετά το "τέλος".

Τι βιώνουν εκείνοι που "πεθαίνουν"και επιστρέφουν.
"Οι μεταθανάτιες εμπειρίες είναι αυτό που οι άνθρωποι μας έχουν περιγράψει όταν βρέθηκαν άρρωστοι σε κρίσιμη κατάσταση ή πολύ κοντά στο θάνατο. Και στην πραγματικότητα πρόκειται για μια σειρά στοιχείων τα οποία έχουν ζήσει οι άνθρωποι αυτοί κατά τη διάρκεια της ασθένεια τους . Οι ασθενείς έχουν αναφέρει ότι νιώθουν γαλήνιοι, χαρούμενοι και ίσως έχον περιγράψει την εικόνα ενός τούνελ με ένα λαμπερό φως στο τέλος του. Μερικές φορές αναφέρουν ότι έχουν αποκοπεί από το σώμα τους και μπορούν να δουν από ψηλά τον εαυτό τους και μπορούν να επαναφέρουν στην μνήμη τους αυτό που τους συνέβη όταν ήταν άρρωστοι σε κρίσιμη κατάσταση ή ακόμη και όταν πέθαιναν. Κάποιοι προχωρούν ακόμη παραπέρα. Είναι δυνατόν να περιγράψουν την είσοδό τους σε ένα πολύ όμορφο μέρος, παραδεισένιο, ίσως δουν μια πύλη ή κάποιο σύνορο το οποίο αν περάσουν νιώθουν ότι δεν μπορούν να επιστρέψουν και μερικές φορές θα έχουν μια αναδρομή όλης της ζωής τους. Θα έχουν μια στιγμιαία πανοραμική όψη των όσων έκανα στην ζωή τους, από την παιδική τους ηλικία μέχρι εκείνη τη στιγμή. Πραγματικά περιγράφεται ως μια πολύ θετική εμπειρία. Ένα γαλήνιο γεγονός, κάτι πολύ ευχάριστο για το άτομο αλλά έχει μια μακροχρόνια συνέπεια-η μετάλλαξη που περιμένουν- στον άνθρωπο που επαναφέρεται πίσω στη ζωή μετά από τεχνητή αναζωογόνηση η οποία διαρκεί πολλά χρόνια, πιθανόν μέχρι το σημείου όπου πεθαίνουν ξανά."

Η συνείδηση και ο νους, συνεχίζουν να ζουν και "μετά";

"Εμείς ως γιατροί, ενδιαφερόμαστε για το τι είναι αυτό που οι ασθενείς ζουν κατά τη διάρκεια μια μεταθανάτιας εμπειρίας αντικειμενικά, καθώς και υποκειμενικά τη στιγμή του "θανάτου". Επομένως ξέρουμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο τους όταν φτάσουν το σημείο του "θανάτου". Υπό αυτή την οπτική γωνία πρόκειται για ένα ιατρικό θέμα, είναι ένα επιστημονικό θέμα. Οι άνθρωποι βεβαίως ενδιαφέρονται από άλλη οπτική γωνία, αφού ενδιαφέρονται για το τι συμβαίνει μετά τον σωαμτικό θάνατο. Ένα από τα ζητήματα που μας απασχολεί είναι αν η συνείδηση και ο νους μπορούν να συνεχίσουν να επιβιώνουν αφού η εγκεφαλική λειτουργία έχει πάψει και το σώμα θεωρείται κλινικά νεκρό. Αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον ζήτημα το οποίο ερευνούμε τώρα. Έχουν διεξαχθεί 4 μελέτες σε ανθρώπους που αντικειμενικά έχουν φτάσει το σημείο του θανάτου, οι οποίοι έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή. Και όλες αυτές οι μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 15 % αυτών των ατόμων έχουν εξαιρετικά συνειδητοποιημένες και δομημένες διαδικασίες σκέψης με τη δυνατότητα επιχειρηματολογίας και μνήμης. Επομένως το μυαλό φαίνεται να λειτουργεί τη στιγμή που μελέτες έχουν αποδείξει ότι καθόσον μπορούμε να μετρήσουμε την λειτουργία του εγκεφάλου το μυαλό δεν λειτουργεί. Αυτό χρειάζεται επιβεβαίωση με ακόμη περισσότερες μελέτες αλλά βεβαίως οι προκαταρκτικές ενδείξεις δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει μια πιθανότητα. Είναι μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή για μας για ένα ερευνήσουμε το ζήτημα αυτό. Δεν έχουμε όλες τις ενδείξεις τώρα αλλά βέβαια υπάρχει μια πιθανότητα η οποία πρέπει να μελετηθεί σε βάθος."

Πώς γίνεται να "βλέπουν" τι γίνεται πάνω από το "νεκρό" σώμα τους;
"Το πρόβλημα με τις επιθανάτιες εμπειρίες είναι οτι δεν μ��ορούμε να κατοχυρώσουμε την ισχύ τους ,να πούμε ότι όντως έχουν συμβεί. Οι άνθρωποι περιγράφουν ένα λαμπερό φως, ένα τούνελ, την αίσθηση γαλήνης… δεν μπορούμε να τα επιβεβαιώσουμε. Αλλά στις περιπτώσεις όπου οι ασθενείς περιγράφουν μια εξωσωματική εμπειρία όταν αποκόπτονται από τον εαυτό τους (το σώμα τους) και βλέπουν προς τα κάτω και ανακαλούν γεγονότα και τοποθεσίες αυτά βεβαίως μπορούμε να τα επιβεβαιώσουμε. Για παράδειγμα αν κάποιος ασθενής έρθει και μου πει «στις 09:45 μπήκα στο δωμάτιο και έκανα κάποια συγκεκριμένα πράγματα κατά τη διάρκεια μια καρδιακής προσβολής» αυτό μπορεί να επιβεβαιωθεί. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να επικεντρωθούμε σε αυτή την πτυχή των μεταθανάτιων εμπειριών και να χρησιμοποιήσουμε ανεξάρτητα σημεία σταθμούς και στόχους, πρώτον για να τοποθετήσουμε χρονικά αυτά τα γεγονότα και δεύτερον για να τα επιβεβαιώσουμε. Αν μπορέσουμε μέσα από μια αρκετά μεγάλη μελέτη να αποδείξουμε ότι αυτά που περιγράφονται είναι σωστά τότε αυτό προσδίδει μεγάλη βαρύτητα στην θεωρία ότι δηλαδή ο νους και η συνείδηση μπορούν αποσπαστούν από το σώμα και μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν τη στιγμή του θανάτου."

Γιατί δεν ζουν όλοι επιθανάτιες εμπειρίες;
"Ένα άλλο θέμα που μας απασχολεί είναι γιατί μόνο κάποιοι άνθρωποι μπορούν να βιώσουν μεταθανάτιες εμπειρίες και όχι όλοι. Πιστεύω ότι οφείλεται στο γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε τι συμβαίνει μεταξύ του εγκεφάλου και του νου. Για παράδειγμα γνωρίζουμε ότι ονειρευόμαστε πολύ κάθε βράδυ αλλά στην πραγματικότητα θυμόμαστε ένα πολύ μικρό κομμάτι των ονείρων μας. Δεν γνωρίζουμε λοιπόν ποιοι μηχανισμοί ενεργοποιούνται που μας επιτρέπουνε να ανακαλούμε μια εμπειρία όπως αυτή του ονείρου. Το ίδιο συμβαίνει και με μεταθανάτιες εμπειρίες. Για παράδειγμα ο καθένας έχει μια μεταθανάτια εμπειρία αλλά εξαιτίας κάποιας βλάβης μεταξύ εγκεφάλου και νου δεν μπορούμε να το ανακαλέσουμε στην μνήμη μας την επόμενη μέρα ή αν μόνο 15% από μας μπορούν να το καταφέρουν- απλά δεν γνωρίζουμε. Αλλά το γεγονός ότι συμβαίνει σε μια μερίδα ασθενών όπου δεν υπάρχει εγκεφαλική λειτουργία είναι ένα ιδιαίτερο εύρημα."

Τι είναι τελικά οι επιθανάτιες εμπειρίες;
"Σχετικά με το τι προκαλεί τις μεταθανάτιες εμπειρίες υπάρχουν τρεις ευρύτερες απόψεις που έχουν προταθεί στην ιατρική βιβλιογραφία.
Η μία άποψη είναι ότι πρόκειται για ένα φυσιολογικό φαινόμενο που συμβαίνει όταν οι άνθρωποι πεθαίνουν -πρόκειται λοιπόν για μια χημική αντίδραση μέσα στον εγκέφαλο η οποία δημιουργεί μια εμπειρία παραισθήσεων που δεν είναι πραγματική αλλά γίνεται αντιληπτή ως αληθινή από τον ασθενή εξαιτίας για παράδειγμα της έλλειψης οξυγόνου, αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα, η υπερ-λειτουργία ορισμένων αισθητήρων μέσε στον εγκέφαλο τα οποία μπορούν να προκαλέσουν τέτοια φαινόμενα. Μια άλλη θεωρία είναι ότι πρόκειται για ένα ψυχολογικό γεγονός. Επομένως ασθενείς οι οποίοι νομίζουν ότι είναι ετοιμοθάνατοι μπορεί να φαντασιώνονται κάτι πολύ ευχάριστο βασισμένο στις δικές τους θρησκευτικές ή πολιτιστικές καταβολές προκειμένου να παρηγορηθούν μέσω αυτής της διαδικασίας. Η τρίτη θεωρία υποστηρίζει ότι πρόκειται όντως για ένα πραγματικό φαινόμενο με την έννοια ότι όταν οι ασθενείς ισχυρίζονται ότι αποκόπτονται από τον εαυτό τους αυτό συμβαίνει πραγματικά και αυτό υποδεικνύει τον διαχωρισμό του νου ή της ψυχής από το σώμα. Από επιστημονικής απόψεως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της έρευνάς μας για τις πιθανότητες αυτές επομένως δεν γνωρίζουμε ποια θεωρία είναι αληθινή ή όχι. Τα στοιχεία βεβαίως αποδεικνύουν ότι ο εγκέφαλος είναι απαραίτητος προκείμενου να εκδηλωθεί μια μεταθανάτια εμπειρία. Αν πάσχει κανείς από πρόβλημα στον εγκέφαλο δεν θα μπορέσει να βιώσει μια μεταθανάτια εμπειρία.
Υπάρχουν παρά ταύτα αποδείξεις που δεν έχουν δημοσιοποιηθεί ακόμη, όπου οι ασθενείς επιστρέφουν στη ζωή και περιγράφουν κάθε συγκεκριμένο γεγονός που συνέβη για το οποίο δεν θα ήταν δυνατόν να γνωρίζουν οι ίδιοι. Επομένως η αλήθεια μπορεί να βρίσκεται κάπου μεταξύ όλων αυτών."

Επηρεάζει η θρησκευτική πίστη τις εμπειρίες "θανάτου";
"Από τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει φαίνεται ότι η βασική εμπειρία παραμένει η ίδια ανεξάρτητα από την θρησκευτική πίστη ενός ατόμου. Επομένως οι ασθενείς μπορεί να νιώσουν γαλήνιοι, να δουν ένα τούνελ, ένα λαμπερό φως, να περιγράψουν ότι κάνουν κάτι πολύ όμορφο. Ας υποθέσουμε οτι έχουμε ένα Χριστιανό και έναν Ινδουιστή. Και οι δύο ας πούμε ότι έχουν μια επιθανάτια εμπειρία στην οποία βλέπουν κάποια μορφή Θεού ή κάποια αχτίδα φωτός. Αν λοιπόν βιώσει την Θεϊκή μορφή ο Χριστιανός, ίσως την αναγνωρίσει ως το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Για ένα Ινδουιστή όμως αυτή η μορφή θα μπορούσε να είναι ένας Κρίσνα ή ένας από τους υπόλοιπους Ινδουιστικούς Θεούς. Επομένως αυτό το οποίο είναι απόλυτα αληθές είναι ότι η ερμηνεία αυτών των οποίων βιώνουν οι ασθενείς σχετίζεται απόλυτα με το θρησκευτικό τους υπόβαθρο αλλά παρά ταύτα θα οραματίζονται το ίδιο πράγμα το οποίο θα περιγράφουν με διαφορετικό τρόπο βασιζόμενοι στην καταγωγή τους. Η εμπειρία όμως είναι παγκόσμια. Συμβαίνει σε όλο τον κόσμο, σε μικρά παιδιά της ηλικίας των 2-3 ετών και σαφώς σε ενήλικες και υπερήλικες."
Πώς γίνεται να έχουν μνήμη ενώ ο εγκέφαλος δεν λειτουργεί;
"Στις εμπειρίες αυτές υπάρχει και ένα άλλο επιστημονικό παράδοξο που αντιμετωπίζουμε. Επειδή γνωρίζουμε από την έρευνα μας και τις εμπειρίες των ασθενών μας πως, όταν ο εγκέφαλος παθαίνει ζημιά η πρώτη απώλεια είναι η μνήμη. Αυτό που συμβαίνει με τις μεταθανάτιες εμπειρίες είναι ότι ο εγκέφαλος προσβάλλεται εξαιρετικά, γεγονός που προκαλεί την προσωρινή παύση λειτουργίας του εγκεφάλου. Οι ασθενείς χάνουν την μνήμη τους πριν και μετά. Κατά περίεργο όμως τρόπο στο μεταξύ διάστημα όπου βιώνουν την εμπειρία τους είναι πολύ ξεκάθαρη και παραμένει στην μνήμη για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Φαίνεται λοιπόν ότι υπάρχει μια περίοδος αυξημένης συνείδησης και αυτό είναι που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Έχουμε ένα φαινομενικό τρόπο κατά τον οποίο ο εγκέφαλος ενώ βρίσκεται εκτός λειτουργίας ή είναι εξαιρετικά κατεστραμμένος αλλά η συνείδηση παραμένει αυξημένη, οι αναμνήσεις καταγράφονται και αυτό αντιτίθεται στην τωρινή επιστημονική μας κατανόηση. Αυτό είναι που μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας σχετικά με την αλληλεπίδραση του εγκεφάλου και του νου."

Υπάρχει συγκεκριμένος τύπος ανθρώπου που ζει τέτοιες εμπειρίες;

"Από τα όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τύπος ανθρώπου που βιώνει μια μεταθανάτια εμπειρία. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, συμβαίνει σε όλο τον κόσμο . Είχα παιδιά ηλικίας 3 ετών που βίωσαν πολύ ενδιαφέρουσες εμπειρίες κατά τη διάρκεια καρδιακών προσβολών. Δεν βασίζεται λοιπόν σε πολιτιστικές καταβολές, δεν έχει σχέση με κάποιο συγκεκριμένο τύπο ανθρώπων. Συμβαίνει σε όλους. Και δεν σχετίζεται με το σεξουαλικό φύλο. Αυτό που όμως γνωρίζουμε είναι ότι όσο πιο κρίσιμη είναι η κατάσταση της υγείας ενός ασθενόυς, τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να βιώσει μια μεταθανάτια εμπειρία. Σε μια μελέτη που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στην Αμερική όπου εξέτασαν ασθενείς πάσχοντες από καρδιακά νοσήματα βρέθηκε ότι αυτοί που είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή και η καρδιά τους σταμάτησε να χτυπάει, είχαν μεγαλύτερη συχνότητα μεταθανάτιων εμπειριών από αυτούς που αντιμετώπιζαν άλλου είδους καρδιακά προβλήματα."

Πρώτος ο Πλάτωνας περιγράφει μεταθανάτιο βίωμα.
"Αυτό που συνέβη με τις μεταθανάτιες εμπειρίες είναι ότι έγιναν ευρύτερα γνωστές από την στιγμή της έκδοσης του βιβλίου με τίτλο ‘Η Ζωή μετά την Ζωή’ από τον Ρειμουντ Μούντι, έναν Αμερικάνο γιατρό το 1975. Από τότε λοιπόν υπήρξε ένα μεγάλο ενδιαφέρον από τον Τύπο για το θέμα αυτό και έτσι έμαθε ο κόσμος. Αν μελετήσει κανείς την βιβλιογραφία υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις μεταθανάτιων εμπειριών που φτάνουν μέχρι και την εποχή του Πλάτωνα. Στην ‘Δημοκρατία’ του Πλάτωνα γίνεται αναφορά σε έναν στρατιώτη που τραυματίζεται πεθαίνει και έπειτα επιστρέφει στη ζωή. Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις άλλων ατόμων. Μια περίπτωση είναι αυτή ενός Βρετανού Ναυάρχου που παρ’ ολίγο να πνιγεί στα 1700 στο Πορτλαντ. Υπάρχει επίσης ένας πολύ ενδιαφέρον πίνακας του Χερονίμου Μπός στον οποίο αναπαριστά κάτι που φαίνεται ως μια μεταθανάτια εμπειρία και αυτό ανάγεται στο 15ο αιώνα. Σε μια φωτογραφία παριστάνεται ένα πολύ λαμπερό φως με ένα τούνελ στο βάθος και κάποια πλάσματα που κατευθύνονται προς το τέλος του τούνελ με κατεύθυνση το λαμπερό φως. Οι αποδείξεις δείχνουν ότι οι μεταθανάτιες εμπειρίες υπήρχαν εδώ και πολλά χρόνια αλλά μόνο τώρα απλά αναφερόμαστε στο θέμα αυτό."

Γιατί όλοι περιγράφουν τις ίδιες εικόνες, το τούνελ, το φως ,την γαλήνη;
" Πιστεύω ότι οι χημικές ουσίες σχετίζονται άμεσα με τις μεταθανάτιες εμπειρίες. Αν κανείς το σκεφτεί –αν για παράδειγμα αν εγώ είχα ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα και είχα χτυπηθεί από αυτοκίνητο, αιμορραγούσα εσωτερικά ή εξωτερικά, η αιμορραγία στέλνει σήματα μέσω χημικών στον εγκέφαλο που αναφέρουν ότι "πεθαίνω και πρέπει να με σώσεις" απελευθερώνω πολλές ορμόνες και πολλά άλλα χημικά για να προσπαθήσω να σωθώ. Σε κάποιο σημείο τα χημικά αυτά ειδοποιούν τον εγκέφαλο, " πεθαίνω" και έπειτα βιώνω μια μεταθανάτια εμπειρία. Αυτό που όμως δεν ξέρουμε είναι ότι οι εμπειρίες που αρχικά μεταδόθηκαν από αυτά τα χημικά δεν ξέρουμε αν αυτή η εμπειρία δεν είναι αληθινή. Αν το καλοσκεφτεί κανείς όλα όσα νιώθουμε μεταδίδονται μέσω χημικών. Για παράδειγμα όταν κάποιος είναι χαρούμενος μπορούμε να παρατηρήσουμε ποια χημικά αλλάζουν μέσα στον εγκέφαλο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το αίσθημα χαράς είναι μια ψευδαίσθηση. Άρα λοιπόν το γεγονός εμπλοκής των χημικών ουσιών δεν αναιρεί την πραγματικότητα μια εμπειρίας ή το κατατάσσει στις παραισθήσεις. Αυτό που φαίνεται να συμβαίνει είναι ότι τα χημικά που προκαλούν ένα τέτοιο γεγονός ίσως έπειτα οδηγήσουν σε ένα διαχωρισμό του εγκεφάλου και της συνειδήσεως- τουλάχιστον αυτό αποδεικνύουν ανέκδοτες έρευνες αλλά αυτό πρέπει να επιβεβαιωθεί. Αυτό που είναι όμως σημαντικό στο τέλος της ζωής είναι ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια πολύ ευχάριστη εμπειρία -παγκοσμίως απαντώμενη- η οποία τους μεταφέρει μέσα από τη διαδικασία θανάτου."
Υπάρχουν και δυσάρεστες μεταθανάτιες εμπειρίες;
"Υπάρχουν ασθενείς που έχουν αναφέρει οδυνηρά βιώματα και τα περιγράφουν σαν μεταθανάτιες εμπειρίες. Δεν ξέρουμε αν αυτοί οι άνθρωποι είναι στα πρόθυρα του θανάτου ή όχι. Αν κοιτάξουμε τις 4 μελέτες που έλαβαν χώρα πρόσφατα σε ασθενείς καρδιακής προσβολής οι οποίοι βρίσκονται αντικειμενικά στο σημείο θανάτου κανένας δεν έχει επιστρέψει στη ζωή και έχει περιγράψει μια αρνητική μεταθανάτια εμπειρία. Η απάντηση είναι ότι δεν ξέρουμε. Η πλειοψηφία των ασθενών έχει ευχάριστες μεταθανάτιες εμπειρίες."

Τελικά υπάρχει μεταθάνατον ζωή;
"Με ρωτούν συχνά εάν μετά από την ολοκλήρωση της έρευνας για τις επιθανάτιες εμπειρίες, πιστεύω στην μετάθανατον ζωή. Δεν ξέρω! Δεν ξεκίνησα την έρευνά μου προκειμένου να απαντήσω αυτό το ερώτημα. Το έκανα από ενδιαφέρον για να βρω ποιες είναι οι εμπειρίες των ασθενών. Είναι μια πτυχή της επιστήμης για την οποία δεν διαθέτουμε απαντήσεις. Η έρευνα έδειξε ότι τουλάχιστον υπάρχει πιθανότητα όταν πεθάνουμε ο νους και η συνείδηση να επιβιώνουν. Αλλά είναι απαραίτητη επιπλέον έρευνα. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε τώρα είναι να συγκεντρώσουμε χρήματα για μια μεγάλης κλίμακας έρευνα η οποία θα αποδώσει σίγουρα αποτελέσματα. Αυτό που είναι όμως συναρπαστικό είναι ότι διαθέτουμε την τεχνολογία και την ικανότητα να συλλέξουμε αυτά τα τελικά αποτελέσματα. Ίσως λοιπόν μπορέσουμε να δώσουμε απάντηση σε ένα ερώτημα 3000 ή 5000 ετών μέσα από επιστημονικά και αντικειμενικά μέσα τα οποία θα βρουν εφαρμογή για όλο τον κόσμο."

Η πιο συγκλονιστική μεταθανάτια εμπειρία, ήταν αυτή ενός 3χρονου παιδιού!
"Από όλες τις επιθανάτιες εμπειρίες που έχω μελετήσει, η πιο τρανταχτή περίπτωση ήταν αυτή ενός τρίχρονου παιδιού. Το αγόρι αυτό υπέστη ανακοπή και η καρδιά του σταμάτησε. Το ασθενοφόρο ήρθε τον παρέλαβε και του έγινε τεχνητή αναζωογόνηση, τον επανέφεραν και έμεινε στην εντατική για πολλούς μήνες. Όταν συνήλθε, αρχικά δεν υπήρχε τίποτα, καθώς όμως μεγάλωνε οι γονείς του παρατήρησαν ότι κάθε φορά που έπαιζε ξαφνικά μιλούσε για τη στιγμή που πέθανε και την εμπειρία, και έπειτα συνέχιζε να παίζει όπως κάνουν τα παιδιά. Και καθώς μεγάλωνε εξακολουθούσε να ζωγραφίζει το ίδιο πράγμα-μια μορφή ανθρώπου με μια κλωστή που συνδεόταν σε ένα κυκλικό αντικείμενο και όταν τον ρώτησαν τι ήταν αυτό-πρώτα ξαφνιάστηκαν γιατί ζωγράφιζε συνεχώς το ίδιο- αλλά όταν τον ρώτησαν είπε "όταν πεθαίνεις βλέπεις μια λαμπερή λάμπα" και συνέχιζαν να τον ρωτούν καθώς έπαιζε και εξηγούσε ότι συνδέεσαι μέσω αυτής της κλωστής με μια λάμπα. Έπειτα εξηγούσε όλα όσα είδε να συμβαίνουν μέσα στο ασθενοφόρο. Για μένα λοιπόν αυτή ήταν η πιο δραματική εμπειρία γιατί το παιδί ήταν πολύ νέο για να αντιλαμβάνεται την έννοια της ζωής ή του θανάτου ή της μεταθανάτιας εμπειρίας, θρησκείας, φιλοσοφίας. Ήταν μόλις τριών ετών!"

Συντάκτης: Ελένη Αλειφέρη

"Οι νεκροί επιλέγουν αν θα επικοινωνήσουν!"
O David Fontana είναι καθηγητής ψυχολογίας στο Cardiff University και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ψυχικών Ερευνών. Στην συνέντευξη του στις "Pyles" και τον Γιάννη Μούτσο αποκαλύπτει τα "μυστικά" της επικοινωνίας με τους νεκρούς μέσω ηλεκτρονικών μηχανημάτων -φαινόμενο E.V.P.- και εξηγεί γιατί κάποιοι νεκροί δεν επικοινωνούν ποτέ με τους δικούς τους ανθρώπους.

"Οι νεκροί αποφασίζουν εάν και πότε θα επικοινωνήσουν μαζί μας."
"Στην περίπτωση της επικοινωνίας με πνεύματα και άϋλες οντότητες μέσω ηλεκτρονικών συσκευών -E.V.P- οι άνθρωποι είμαστε αδύναμοι. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να έχουμε έτοιμες τις τεχνικές προυποθέσεις για μια τέτοια επαφή. Το πότε και το αν τελικά θα γίνει, εξαρτάται αποκλειστικά απο το πνεύμα. Εκείνο αποφασίζει να επικοινωνήσει μαζί μας. Υπάρχουν βέβαια και άλλοι παράγοντες. Έχουμε καταγράψει μηνύματα πνευμάτων που μας λένε οτι προσπαθούν καιρό να επικοινωνήσουν με ένα δικό τους πρόσωπο αλλα δεν τα καταφέρνουν λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως είναι για παράδειγμα οι ατμοσφαιρικές συνθήκες! Το σημαντικό είναι οτι αν κανείς αρχίσει να πειραματίζεται στο χώρο αυτό θα πρέπει να το κάνει με απόλυτη ηρεμία και υπομονή. Ορισμένοι πειραματιστές δοκίμαζαν για 1 ή 2 χρόνια πριν καν λάβουν μια απάντηση , ενώ κάποιοι άλλοι είχαν θετικά αποτελέσματα από τη πρώτη στιγμή. Δεν γνωρίζουμε τους λόγους για τους οποίους κάποιοι άνθρωποι σημειώνουν μεγαλύτερη επιτυχία στις προσπάθεις τους για επικοινωνία. Νομίζω ότι στην τελική ανάλυση ο καθένας θα μπορούσε να έχει θετικά αποτελέσματα και να επικοινωνήσει μέσω E.V.P αρκεί το πνεύμα να επιθυμεί την επαφή. "Στο 40% των ανθρώπων που χάνουν κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, εμφανίζονται περίεργα φαινόμενα." "Όταν κανείς σκεφτεί ότι ενώ εκατομμύρια ανθρώποι έχουν πεθάνει, ελάχιστοι από αυτούς έχουν επικοινωνήσει μαζί μας με οποιαδήποτε μέθοδο , τότε ο αριθμός των επαφών φαίνεται πολύ μικρός. Ωστόσο τα στοιχεία μας αποδεικνύουν οτι ολοένα περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν μηνύματα από έναν άλλο κόσμο. Ένα ποσοστό της τάξης του 40% αναφέρει ότι, όταν χάσει ένα στενό του συγγενή συμβαίνουν φαινόμενα κατά τα οποία τα άτομα ακούνε φωνές ή οραματίζονται τους νεκρούς. Άρα λοιπόν το επίπεδο μπορεί να είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που γνωρίζουμε. Βεβαίως όμως πρέπει να δώσουμε έμφαση στο γεγονός οτι οι οντότητες που τελικά επικοινωνουν με τους δικούς τους είναι αυτές που έχουν τη θέληση για επικοινωνία."

"Τα πνεύματα χρησιμοποιούν την τεχνολογία μ'έναν ανεξήγητο τρόπο."
"Πολλοί θεωρούν οτι στο φαινόμενο E.V.P οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να επικοινωνήσουν με τους νεκρους. Στην πραγματικότητα όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι οντότητες είναι αυτές που χρησιμοποιούν την τεχνολογία! Κατά τρόπο δυσνόητο σε εμάς, έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλλουν την ηλεκτρο-μαγνητική στάθμη του εξοπλισμού - τηλεόρασης, ραδιοφώνου, τηλεφώνου - , προκειμένου να μεταδώσουν την φωνή τους. Πολλά όμως στοιχεία είναι περίεργα γύρω από το ζήτημα της ενέργειας, τα οποία δεν μπούμε να κατανοήσουμε. Ενώ έχουμε ορίσει με επιστημονικούς όρους τις διαδικασίες αυτές και τα χρησιμοποιούμε, δεν μπορούμε να καταλάβουμε το τρόπο λειτουργίας τους. Πρόκειται για ιδιαίτερα μυστηριώδης διεργασίες, τις οποίες στη περίπτωση της E.V.P, οι άϋλες οντότητες χρησιμοποιούν προκειμένου να μεταδώσουν τα μηνύματα τους από τα ηχεία ενός ραδιοφώνου π.χ., με κατάληξη την κασσέτα ήχου του καταγραφέα."

•Συντάκτης: Ελένη Αλειφέρη