Πέμπτη 9 Σεπτεμβρίου 2010

 Αμπντούλ Γκαμάλ Νάσερ

Ο πρόεδρος της Αραβικής δημοκρατίας της Αιγύπτου από το 1954 – 1970 προερχόταν από μιά μικροαστική οικογένεια της Αλεξάνδρειας, γιος ενός ταχυδρόμου.
Για να μορφωθεί, ο πατέρας του τον έστειλε σε ηλικία 20 ετών, στην στρατιωτική ακαδημία της Αιγύπτου (που τότε τελούσε υπό Αγγλική κατοχή) όπου φοίτησε το 1938-1939. Τα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν, ο Νάσερ κατάφερε χάρις στην ευφυία του να ανέβει τα σκαλιά της ιεραρχίας του Αιγυπτικού στρατού και μετά την ατιμωτική προς τον αραβικό κόσμο δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, πολέμησε στο πρώτο αραβο-ισραηλινό πόλεμο με το βαθμό του συνταγματάρχη. Η στάση της Αγγλικής αυτοκρατορίας και των πειθήνιων πιονιών της στην περιοχή, ανάγκασαν τον Νάσερ μαζί με την ομάδα των σοσιαλιστών αξιωματικών να αρχήσουν από το 1949 τις προσπάθειες για την απελευθέρωση της Αιγύπτου τόσο από τους Βρεταννούς όσο κι από την εγκατεστημένη μεγαλοαστική ελίτ που ως κύριο εκφραστή της είχε τον βασιλιά Φαρούκ. Οι αξιωματικοί κατάφεραν με την συμπαράσταση του Αιγυπτιακού λαού να επαναστατήσουν και το 1952 ανέτρεψαν τον βασιλιά και την διεφθαρμένη αυλή του. Μετά από μία απόπειρα δολοφονίας εναντίον του από την Μουσουλμανική αδελφότητα (υπό την σκιώδη συμμετοχή του προέδρου Ναγκίμπ), ο Νάσερ πήρε την εξουσία τον Νοέμβρη του 1954. Αμέσως τερμάτισε την 72-χρονη Βρετανική κυριαρχία στην περιοχή διώχνοντας από την Αίγυπτο όλο το Βρετανικό στρατό και το πολιτικό του επιτελείο.
Με τους Βρετανούς μακριά και τον λαό να διψάει για ισότητα και ελευθερία, ο Νάσερ άρχησε από το 1956 όπου εκλέχτηκε και νόμιμα, να εφαρμόζει το πολιτικό του σύστημα που ονομάστηκε Αραβο-σοσιαλισμός. Κατάσχεσε από μία ομάδα πλούσιων γαιοκτημόνων συνολικά 2.430.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης και την μοίρασε στους αγρότες παράκτια του Νείλου. Στην συνέχεια κρατικοποίησε τις τράπεζες και τις βιομηχανίες της Αιγύπτου όπου αποτελούσαν πηγή εσόδων για Βρετανούς επιχειρηματίες. Η Βρετανική κυβέρνηση ξεκίνησε μια πολιτική οικονομικών κυρώσεων στην Αίγυπτο με πρώτη την απόσυρση της χρηματικής υποστήριξης που είχε δώσει για την κατασκευή του τεράστιου φράγματος του Ασουάν.

Η απάντηση του Νάσερ ήταν η κρατικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ τα έσοδα από την οποία θα βοηθούσαν στην αποπεράτωση του φράγματος. Βλέποντας οτι η πολιτική του Νάσερ έβλαπτε τρομερά τα συμφέροντα των αποικιοκρατικών δυνάμεων, το Ισραήλ ως σύμμαχος της Βρετανίας και της Αμερικής, εισβάλει στην χερσόνησο του Σινά και ανοίγει τον δρόμο για την κατοχή του Σουέζ από επίλεκτες Αγγλο-Γαλλικές δυνάμεις. Οι Αιγύπτιοι ξεκινούν ένοπλη αντίσταση ενάντια στους Ισραηλινούς και μετά από πιέσεις από τα Ηνωμένα Έθνη, οι στρατοί κατοχής απόσύρονται και παραδίδουν την διώρυγα στην Αίγυπτο. Ο Νάσερ βλέποντας πως ο κίνδυνος δεύτερης εισβολής του Ισραηλινού στρατού είναι μεγάλη, απευθύνεται στην Σοβιετική Ένωση που χρηματοδοτεί την κατασκευή του φράγματος και βοηθά την ανάπτυξη της Αιγυπτιακής βιομηχανίας.
Ο Νάσερ συνεχίζει την σοσιαλιστική μεταρύθμιση και την εκδημοκράτιση της χώρας και πλέον αναγνωρίζεται από όλο τον αραβικό κόσμο ως ήρωας.
Το 1958 η Αίγυπτος κι η Συρία δημιουργούν την Ενωμένη Αραβική δημοκρατία σε μια προσπάθεια του Νάσερ για ένωση όλου του Αραβικού κόσμου. Η ένωση αυτή διασπάται το 1961 μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα στην Συρία αλλά η ονομασία παραμένει.
Το 1967 οι σχέσεις Αραβικών κρατών κι Ισραήλ είναι κρίσιμες. Ο Νάσερ περιμένοντας τρίτο πόλεμο διώχνει τα ειρηνευτικά στρατεύματα από την χερσόνησο του Σινά και αποκλείει τον κόλπο της Άκαμπα που χρησιμοιοιούσαν τα Ισραηλινά πλοία για την μεταφορά όπλων από την Αμερική. Η αεροπορική επίθεση των Ισραηλινών στις 5 Ιούνη του 1967 βρίσκει την Αιγυπτιακή αεράμυνα στον ύπνο και την Αιγυπτιακή αεροπορία στο έδαφος. Μέσα σε λίγες ώρες, σχεδόν όλα τα αιγυπτιακά αεροπλάνα έχουν καταστραφεί ενώ τα τεθωρακισμένα και το πυροβολικό κρατούν τα Ισραηλινά στρατεύματα μακριά. Ο Νάσερ καταλαβαίνοντας πως χωρίς αεροπορία ο στρατός του είναι ανυπεράσπιστος, διατάζει οπισθοχώρηση. Τις υπόλοιπες 5 μέρες του πολέμου, τα ισραηλινά βομβαρδιστικά κάνουν συνεχείς επιδρομές πάνω από τα στρατεύματα που οπισθοχωρούν καταστρέφοντας πολλά άρματα μάχης και σκοτώνοντας εκατοντάδες Αιγύπτιους στρατιώτες. Το μόνο που προλαβαίνει ο Αιγυπτιακός στρατός είναι να κλείσει την διώρυγα του Σουέζ για όλα τα πλοία.     Η ήττα της Αιγύπτου είναι τόσο ταπεινωτική που ο Νάσερ παραιτείται δακρύζοντας μπροστά στις κάμερες και αναλαμβάνοντας την πλήρη ευθυνη για την συντριβή του στρατού. Ο λαός όμως της Αιγύπτου ακούγοντας αυτήν την απόφαση ξεσηκώνεται και με συγκλονιστικές πορείες ζητά επιτακτικά την επιστροφή του ήρωα της Αιγύπτου στην θέση της προεδρείας. Ο Νάσερ επιστρέφει στο αξίωμα του και πλεόν συμμαχεί με την Σοβιετική Ένωση η οποία αναλαμβάνει να ανασυγκροτίσει την χώρα μετά την ήττα στο πόλεμο των έξι ημερών του 1967.
Στις 28 Σεπτέμβρη του 1970, την χρονιά που ολοκλήρώθηκε το φράγμα του Ασουάν, ο Νάσερ πεθαίνει από καρδιακή ανακοπή ενώ ήταν στο γραφείο του κι εργαζόταν. Ήταν μόλις 52 ετών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: