Ναταλία Μελά

Η «σιδηρά» κυρία της γλυπτικής

Η Ναταλία Μελά, αριστερά στο εργαστήριό της στην οδό Μουρούζη το 2007 και δεξιά στο σπίτι της στις Σπέτσες το 1980.

Mια προσωπικότητα της τέχνης που απηχεί πολλαπλές αντηχήσεις - καλλιτεχνικές και όχι μόνο - η Ναταλία Μελά, εκθέτει το σύνολο του έργου της στην πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση που πραγματοποιείται προς τιμήν της στο Νέο Κτήριο του Μουσείου...
Η φύση αποτελούσε ανέκαθεν τη βασική δεξαμενή άντλησης της θεματολογίας της, με το ισχυρό φίλτρο της μυθολογίας να παρεμβαίνει δίνοντας άλλη διάσταση στα έργα της. Η γλύπτρια Ναταλία Μελά δημιουργεί κυρίως πτηνά και ζώα, πειραματιζόμενη πάντα με χιούμορ και προφανή ειρωνική διάθεση στις μορφές και στις αναφορές.
Από την αρχή της καλλιτεχνικής της πορείας ως σήμερα, δημιούργησε χρησιμοποιώντας πολλά διαφορετικά υλικά. Στην αρχή, επικεντρώθηκε κυρίως στο μάρμαρο και την πέτρα. Ηταν η εποχή που την οδηγούσε το πνεύμα και οι επιταγές της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, όπου σπούδασε με δασκάλους τους Κωνσταντίνο Δημητριάδη και Μιχάλη Τόμπρο.
Η στροφή της προς το μέταλλο εντοπίζεται στις αρχές της δεκαετίας του '60. Η Ναταλία Μελά αγαπά τα υλικά της, τα αντιμετωπίζει ως ξεκάθαρους συνοδοιπόρους στο δημιουργικό της έργο. Πλέον χρησιμοποιεί ready made σιδηρικά και εργαλεία που προμηθεύεται από την οδό Αθηνάς. Από νωρίς κάνει ειδικά μαθήματα για να μπορεί να χρησιμοποιήσει οξυγονοκόλληση που θεωρεί ότι οδηγεί τη δουλειά της σε άλλα επίπεδα.
......Δεν είναι τυχαίο ότι οι διοργανωτές της έκθεσης επέλεξαν να την χωρίσουν σε θεματικές ενότητες, με βάση τα υλικά των γλυπτών. Ετσι τα 160 έργα της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης χωρίζονται ως εξής: σίδερο, ορείχαλκο, λαμαρίνα, μάρμαρο και ξύλο, collages, ανάγλυφα, αλλά και φωτογραφίες έργων που δεν εκτίθενται στην έκθεση.........
H ζωή της Ναταλίας Μελά της προσδίδει διαστάσεις μυθιστορηματικού χαρακτήρα. Γεννημένη στη δεκαετία του 1920, η Νάτα είναι εγγονή του Παύλου Μελά, αλλά και του ιδρυτή της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννη Πεσμαζόγλου (από την πλευρά της μητέρας της). Η μια γιαγιά της ήταν κόρη Μιαούλη και η άλλη ανήκε στο γένος Δραγούμη. Ο δρόμος της ζωής της την έφερε από νωρίς πλάι σε σημαντικούς ανθρώπους της διανόησης.
Ο Πικιώνης (που ήταν και δασκαλός της μαζί με τον Θανάση Απάρτη), ο Εγγονόπουλος, ο Εμπειρίκος, ο Ελύτης, ήταν φίλοι και προνομιακοί συνομιλητές της. Ολοι τους θαυμάζουν αυτό το κορίτσι των μεγαλοαστικών καταβολών, που αγαπά την τέχνη και παθιάζεται με την πολιτική, αφού σχεδόν ταυτόχρονα με την είσοδό της στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, γράφεται και στο Κομμουνιστικό Κόμμα.
                               
                                  Ταύρος, ορείχαλκος, από την ενότητα «Δίποδα/τετράποδα».

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο περίφημος Κατσίμπαλης, ο Κολοσσός του Αμαρουσίου κατά τον Μίλερ, την αποκαλούσε βασιλοκομμουνίστρια. Εύλογα η περίοδος της σχολής είναι καθοριστική, αφού οι παρέες της διευρύνονται με τη συμμετοχή του Νίκου Κούνδουρου, του Βάσου Καπάνταη και άλλων.
Ηδη από το 1945 αρχίζει να φτιάχνει τα πρώτα της έργα στο πρώην πλυσταριό ενός σπιτιού στη Βασιλίσσης Σοφίας. Το 1951 παντρεύεται τον εμβληματικό αρχιτέκτονα Αρη Κωνσταντινίδη με τον οποίο αποκτά δύο παιδιά, τον Δημήτρη και την Αλεξάνδρα. Μετά την γέννηση των παιδιών, αποσύρεται για περίπου δέκα χρόνια από την καλλιτεχνική δημιουργία, για να επιστρέψει όταν την καλεί ο Κάρολος Κουν να δουλέψει μαζί του στο θέατρο Τέχνης.